Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 69 oppslagsord

kast i kast

Tyding og bruk

rundt og rundt;
Sjå: kast
Døme
  • ho trilla kast i kast ned trappa
Artikkelside

katt

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt kǫttr; i tydinga ‘pisk’ av engelsk cat (o’ nine tails)

Tyding og bruk

  1. lite husdyr og kjæledyr av kattefamilien;
    Døme
    • katten freste mot hunden;
    • kattar og hundar er dei vanlegaste kjæledyra våre;
    • ho klappa katten på den mjuke pelsen;
    • katten vår liker seg best under omnen
  3. noko som liknar eller minner om ein katt (1)
  4. pisk (1, 1) med (som oftast) ni lange tynne lêrreimer, brukt som straffereiskap
    Døme
    • katt var ein vanleg straffereiskap brukt til kakstryking
  5. stor talje (1 til å heise opp ankeret med;

Faste uttrykk

  • få katten
    få avskil;
    få sparken
  • gje katten i
    ikkje bry seg om noko eller nokon;
    gje blaffen i
  • hengje bjølla på katten
    utsetje seg for ubehag ved å vere talsmann for ei sak andsyndes ein motpart
  • i mørkeret er alle kattar grå
    i mørkeret er alle skilnader viska ut
  • ikkje gjere ein katt fortred
    ikkje gjere nokon noko vondt;
    vere heilt ufarleg
  • kattens leik med musa
    kamp der den eine parten er særs overlegen i styrke
    • fotballkampen vart kattens leik med musa, og laget vann stort
  • kjøpe katten i sekken
    ikkje vite kva ein får;
    bli lurt
  • leike katt og mus
    ikkje la seg fange
    • tjuvane leikte katt og mus med politiet
  • nihala katt
    pisk med ni lange tynne lêrreimer, brukt som straffereiskap
  • når katten er borte, dansar musene på bordet
    når leiaren ikkje held oppsyn, gjer dei underordna det dei vil
  • sleppe katten ut av sekken
    • røpe ei hemmelegheit
    • kome med ei sensasjonell opplysing
  • som hund og katt
    i stadig fiendskap
    • dei levde som hund og katt
  • som katten rundt den varme grauten
    som ikkje vågar å gje seg i kast med noko som ein er svært oppteken av;
    som ikkje vågar å kome inn på noko
Artikkelside

bruk-og-kast-mentalitet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

mentalitet eller haldning som gjer at ein jamt kastar brukelege gjenstandar og kjøper nye
Døme
  • vi kan ikkje fortsetje med denne bruk-og-kast-mentaliteten vi har no
Artikkelside

bruk-og-kast-samfunn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

samfunn som er prega av høgt forbruk av materielle verdiar;
Artikkelside

kant 2

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

det å kante (1);
einskilt fall eller kast
Døme
  • rulle kant i kant
Artikkelside

knivkast

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

kast med kniv
Døme
  • øve seg i knivkast
Artikkelside

innlate seg på noko

Tyding og bruk

byrje på eller ta del i noko, særleg noko farefullt eller tvilsamt;
gje seg inn på, gje seg i kast med;
Sjå: innlate
Døme
  • innlate seg på ein diskusjon;
  • styremaktene innlét seg på utpressing
Artikkelside

innlate

innlata

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

jamfør late (1

Faste uttrykk

  • innlate seg med nokon
    byrje ei samtale eller eit samband med nokon, særleg med nokon som har dårleg ord på seg
    • ho innlét seg med ein alkoholikar
  • innlate seg på noko
    byrje på eller ta del i noko, særleg noko farefullt eller tvilsamt;
    gje seg inn på, gje seg i kast med
    • innlate seg på ein diskusjon;
    • styremaktene innlét seg på utpressing
Artikkelside

innkast

substantiv inkjekjønn

Opphav

av inn (2 og kaste (3

Tyding og bruk

  1. i fotball: kast inn på bana frå sidelinja
    Døme
    • Rosenborg fekk innkast;
    • lange innkast
  2. stad der noko blir kasta eller putta inn
    Døme
    • innkastet i ein automat
  3. merknad, utsegn
    Døme
    • spontane innkast om likt og ulikt
Artikkelside

ikkje havande

Tyding og bruk

verdlaus;
Sjå: havande
Døme
  • desse skoa er ikkje havande, berre kast dei
Artikkelside
Side 3 av 7