Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 81 oppslagsord

kommunepolitikar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

politikar på kommunalt nivå
Døme
  • han er kommunepolitikar for Høgre
Artikkelside

lyskryss, ljoskryss

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

vegkryss med trafikklys
Døme
  • ta til høgre ved neste lyskryss
Artikkelside

sikkert kort

Tyding og bruk

noko eller nokon som gjev utteljing;
Sjå: kort
Døme
  • Stavanger har i tiår vore eit sikkert kort for Høgre
Artikkelside

krabbefelt

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

køyrefelt ytst til høgre i fleirfeltsveg med stigning, for langsam køyring og tungtrafikk
Artikkelside

kort 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom lågtysk, frå latin charta, av gresk khartes; samanheng med kart (3

Tyding og bruk

  1. firkanta blad av papir, papp eller plast med fotografi, teikning, skrift eller liknande på
    Døme
    • sende kort frå ferieturen
  2. lite, firkanta pappblad med figurar eller tal til leik, spel;
    Døme
    • dele ut korta;
    • spele kort

Faste uttrykk

  • blande korta
    få i stand ugreie; avspore, kome inn på ting som ikkje har noko med saka å gjere
  • gode kort på handa
    gode argument, kvalifikasjonar eller liknande som gjer at ein stiller sterkt
  • kaste korta
    • gje opp eit kortspel fordi ein ikkje kan eller vil spele korta ein har;
      slutte å spele
    • i overført tyding: gje opp ei sak, eit standpunkt eller liknande
      • han kasta korta fordi partnaren trekte seg frå samarbeidet
  • kike nokon i korta
    få greie på kva nokon vil gjere
  • leggje korta på bordet
    tilstå, fortelje alt
  • liggje i korta
    vere underforstått, klart
  • setje alt på eitt kort
    satse alt på éin sjanse, éi sak eller liknande
  • sikkert kort
    noko eller nokon som gjev utteljing
    • Stavanger har i tiår vore eit sikkert kort for Høgre
  • spele korta sin godt
    utnytte dei sjansane ein får
  • sterkt kort
    noko eller nokon det er verdt å satse på
    • Suzukis sterkaste kort er firehjulstrekk;
    • vårt sterkaste kort på jentesida
  • syne korta
    kome med det ein har å fare med
Artikkelside

kursiv 1

substantiv hankjønn

Opphav

av kursiv (2

Tyding og bruk

  1. trykkskrift som hallar frå venstre mot høgre;
    skråstilt skrift
    Døme
    • setje døma i kursiv
  2. handskrift der bokstavane er bundne saman med kvarandre;
Artikkelside

krapp

adjektiv

Opphav

norrønt krappr

Tyding og bruk

  1. kort, brå, skarp
    Døme
    • skiltet varsla krappe svingar;
    • ein krapp unnamanøver;
    • krappe smell
    • brukt som adverb
      • leggje sykkelen krapt over til høgre
  2. om bølgje: høg, bratt, kraftig
    Døme
    • motvind og krappe bølgjer
  3. om sjøgang: med bratte bølgjer som kjem snøgt på kvarandre
    Døme
    • ein liten båt i krapp sjø
Artikkelside

kvart 1

substantiv hankjønn

Opphav

av latin quartus ‘den fjerde’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • kjøpe ein kvart av ein gris;
    • det tok ein og ein kvart time
  2. om klokkeslett: 15 minutt før eller etter ein heil time
    Døme
    • klokka kvart over eitt;
    • vi må gå kvart på fire
  4. fjerde tone i ein diatonisk skala;
    intervall på tre steg i ei tonerekkje
  5. a-streng på fiolin eller fele
  6. i fekting: hogg eller støyt mot høgre sida på motstandaren og den tilsvarande paraden
Artikkelside

krukedans

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt krǿkidans

Tyding og bruk

dans der ein sit på huk og set skiftevis høgre og venstre fot fram;
Artikkelside

indeks

substantiv hankjønn

Opphav

av latin index, av indicare; jamfør indikere

Tyding og bruk

  1. Døme
    • slå opp i indeksen;
    • den katolske kyrkja har ein indeks over forbodne bøker;
    • denne boka skulle hatt ein betre indeks
  2. i statistikk: tal som blir samanlikna med ein basisverdi (ofte 100), nytta til å skildre talmessig utvikling over tid og til å samanlikne ulike fenomen;
  3. i økonomi: indeks (2) over utviklinga i kursverdi i ein gjeven periode
    Døme
    • indeksen på Oslo Børs stig
  4. i matematikk: tal eller bokstav som blir sett til nede eller oppe til høgre ved bokstavsymbol for å skilje storleikar av same slag
    Døme
    • a1, a2, an;
    • a1, a2, a3
  5. kjenneteikn;
  6. merke eller visar for avlesing av ein skala på kikert, sekstant og liknande
Artikkelside
Side 3 av 9