Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 38 oppslagsord

spildre 1

substantiv hokjønn

Opphav

av spjeld

Tyding og bruk

langt, smalt og tynt trestykke;
tynn og smal fjøl
Artikkelside

spikre

spikra

verb

Opphav

av spikar

Tyding og bruk

slå i, feste med spikar
Døme
  • spikre fast ei fjøl;
  • spikre att, igjen ei dør;
  • spikre i hop, saman ei kasse;
  • sitje, stå som spikra – heilt fast, urørleg
    • opplegget, programmet er spikra – er endeleg fastlagt
Artikkelside

spikkefjøl

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

fjøl til å skjere noko opp på, særleg kjøt og fisk
Artikkelside

skjerefjøl

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

fjøl til å skjere opp mat på
Artikkelside

skimle 1

substantiv hokjønn

Opphav

samanheng med skimmel (1

Tyding og bruk

kvit fjøl eller plate med blysøkke som ein driv ned gjennom sjøen for å jage fisk, særleg sild, ei viss lei
Artikkelside

skie

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt skíða; samanheng med ski

Tyding og bruk

  1. stykke av kløyvd ved
    Døme
    • vedskie
  2. Døme
    • aurskie;
    • beitskie
Artikkelside

setefjøl

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

fjøl til å sitje på
Artikkelside

fløyg

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør islandsk fleygur ‘kile’

Tyding og bruk

  2. fjøl eller liknande til å notere på når ein måler tømmer
Artikkelside

fjør

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt fjǫðr; tyding 2 av tysk Feder

Tyding og bruk

  1. kvar av dei greinete, lette utvokstrane som dekkjer kroppen på ein fugl
    Døme
    • fugleungane held på og får fjører;
    • lett som ei fjør;
    • slåst så fjørene fyk
  2. elastisk konstruksjon (som del av maskineri og ofte av stål)
    Døme
    • fjørene i madrassen;
    • ho spratt opp som ei fjør
  3. kant på smalsida av fjøl eller liknande til å felle inn i renne på anna fjøl;
    jamfør not (2
    Døme
    • golvplankane har fjør og not

Faste uttrykk

  • ei fjør i hatten
    noko ein kan rose seg av;
    ein liten triumf
  • ei fjør som blir til fem høns
    noko lite som blir overdrive umåteleg
  • lånte fjører
    prestasjonar, idear eller liknande som andre står bak
Artikkelside

flat 2

adjektiv

Opphav

norrønt flatr

Tyding og bruk

  1. lite eller ikkje skrånande;
    Døme
    • flat mark;
    • eit bygg med flatt tak;
    • ein flat veg;
    • tomtene ligg i flatt terreng;
    • sende ei flat pasning
    • brukt som adverb
      • garden ligg flatt og fint
  2. utan store forhøgningar eller fordjupingar;
    Døme
    • ein båt med flat botn;
    • ho sette seg på den flate steinen;
    • løpe ned den flate skråninga;
    • flat som ei fjøl;
    • slå med flat hand
  3. tynn og brei;
    skiveforma
    Døme
    • ei lita flat pakke
    • brukt som adverb
      • bli klemd flat;
      • slå nokon flat
  4. Døme
    • han vart flat da vi avslørte han
  5. Døme
    • ein flat vits
  6. med høg grad av jamstilling og deltaking i staden for underordning;
    til skilnad frå hierarkisk
    Døme
    • den flate strukturen i mange norske verksemder;
    • dei fekk flatare organisering på avdelinga
  7. om avgift, skatt eller liknande: som blir rekna ut etter ein fast prosentsats;
    til skilnad frå progressiv (2)
    Døme
    • flat skatt;
    • flat skattlegging;
    • flate avgifter

Faste uttrykk

  • flat rente
    uforandra rente over eit visst tidsrom
  • flatt batteri
    batteri som er utladd
  • flatt dekk
    dekk (på køyretøy) utan luft i
  • ikkje fem flate øre
    ingen ting
    • det har ikkje vorte løyvd fem flate øre til prosjektet
  • leggje seg flat
    vedgå ein feil
Artikkelside
Side 3 av 4