Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 94 oppslagsord

nativitet

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; av latin nativitas ‘fødsel’

Tyding og bruk

  1. stilling som stjernene har når eit menneske blir fødd;
    jamfør horoskop (1)
  2. talet på fødde i eit visst tidsrom og eit bestemt område;
Artikkelside

nakkeskinn

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør skinn

Tyding og bruk

hud i nakken på dyr
Døme
  • bere kattungane i nakkeskinnet

Faste uttrykk

  • ta nokon i nakkeskinnet
    handsame nokon strengt og bestemt
    • eg må ta meg sjølv i nakkeskinnet og få levert oppgåva
Artikkelside

lingo

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå engelsk; jamfør lingua franca

Tyding og bruk

særspråk brukt av ei bestemt gruppe menneske eller innanfor eit bestemt emne, fag eller liknande;
Artikkelside

liga

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk eller spansk; av latin ligare ‘binde’

Tyding og bruk

  1. (politisk eller religiøst) samband, samskipnad
  3. i idrett: samskipnad av klubbar som spelar mot kvarandre på eit bestemt nivå
    Døme
    • den engelske ligaen
Artikkelside

historisk materialisme

Tyding og bruk

i marxismen: historiesyn som hevdar at all samfunnsutvikling blir bestemt av materielle (især økonomiske) forhold;
Artikkelside

materialisme

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk

Tyding og bruk

  1. filosofisk hovudretning som hevdar at det einaste verkelege er stoffleg, og at det åndelege er avleidd av materien
  2. livshaldning som legg vekt på å nyte materielle gode

Faste uttrykk

  • historisk materialisme
    i marxismen: historiesyn som hevdar at all samfunnsutvikling blir bestemt av materielle (især økonomiske) forhold
Artikkelside

den gong 1

subjunksjon

Tyding og bruk

innleier ei leddsetning som uttrykkjer at noko skjedde på eit bestemt tidspunkt i fortida;
på den tida da;
Døme
  • eg var ung den gong eg las boka for første gong;
  • den gong vi ikkje hadde innlagd straum, var ei anna tid
Artikkelside

den gongen 1

subjunksjon

Tyding og bruk

innleier ei leddsetning som uttrykkjer at noko skjedde på eit bestemt tidspunkt i fortida;
på den tida da;
Døme
  • den gongen eg fekk min første hest, var eg seks år gammal;
  • den gongen han ikkje drakk kaffi, sov han heile natta
Artikkelside

kundeidentifikasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

nummer nytta til å kjenne att betalingar frå ein bankkonto gjort av ein bestemt kunde;
jamfør KID-nummer
Artikkelside

kupong

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk; jamfør kupere

Tyding og bruk

  1. papirstykke med trykt tekst som gjev innehavaren rett til noko, til dømes reise, rabatt eller (rasjonert) produkt
    Døme
    • kupongen gjev 15 % rabatt;
    • kupongar til å bruke på klede
  2. Døme
    • han leverte kupongen i siste liten;
    • det er berre norske kampar på kupongen
  3. om eldre forhold: tilvising for rente eller utbyte som fulgte med obligasjonar og aksjar (som vart klippa av ved utbetaling)
  4. avklipt tøystykke til eit bestemt føremål;
    tøyprøve

Faste uttrykk

  • klippe kupongar
    • leve på renter eller avkasting utan å gjere produktivt arbeid
    • særleg om utanlandske forhold: samle kupongar 1 brukt for å få rabatt på varer
Artikkelside
Side 3 av 10