Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 105 oppslagsord

kamtsjatkakrabbe

substantiv hankjønn eller hokjønn

Uttale

kamsjatˊka-

Opphav

etter namnet på halvøya Kamtsjatka på Stillehavskysten i Aust-Sibir

Tyding og bruk

Artikkelside

jakutar

substantiv hankjønn

Opphav

etter stadnamnet Jakutia, alternativt namn på republikken Sakha i Aust-Sibir

Tyding og bruk

person som høyrer til ei folkegruppe i den russiske republikken Sakha i Aust-Sibir
Artikkelside

maduresisk

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Tyding og bruk

språk hovudsakleg brukt på øya Madura og aust på øya Java i Indonesia
Artikkelside

indonesisk 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av indonesisk (2

Tyding og bruk

språk i den austronesiske språkfamilien hovudsakleg brukt i Indonesia og i Aust-Timor
Artikkelside

tyrkisk 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av tyrkisk (2

Tyding og bruk

  1. språk hovudsakleg brukt i Tyrkia
    Døme
    • studere tyrkisk
    • brukt i nøytrum:
      • snakke eit godt tyrkisk
  2. språkfamilie med språk som hovudsakleg blir brukte i Midt-Austen, Sentral-Asia og delvis i Aust-Europa
Artikkelside

sol 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt sól, samanheng med latin sol; gresk helios

Tyding og bruk

  1. sjølvlysande himmellekam som er midtpunktet i eit planetsystem;
    Døme
    • mylderet av soler i Vinterbrauta
  2. særleg: sol (1, 1) som jorda er ein av planetane til og krinsar kring
    Døme
    • sola står opp i aust og går ned i vest;
    • snu seg med sola – i same leia som sola går over himmelen;
    • vi såg ikkje sola i heile ferien – vi hadde skya vêr i ferien
    • sagt når ein nyss omtalt dukkar opp
      • når ein snakkar om sola, så skin ho;
      • blid som ei sol – strålande blid
    • lysande punkt
      • få seg ein smell så ein ser både sol og måne
  3. Døme
    • liggje rett ut i sola;
    • få sola i auga;
    • kverve som dogg for sol – bli sporlaust borte
  4. strålande vakker jente, kvinne;
    særs blid jente, kvinne

Faste uttrykk

  • det finst ingenting nytt under sola
    på jorda gjennom tidene (Fork 1,9)
  • ein plass i sola
    særs gode ytre vilkår;
    framståande plass
  • ikkje la sola gå ned over vreiden sin
    (etter Ef 4,26) vere snar å gløyme og tilgje el. å gjere opp
  • skifte sol og vind
    ta rettferdige omsyn til begge sider
Artikkelside

jiddisk 1, jiddisch 1

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

av tysk jüdisch ‘jødisk’

Tyding og bruk

blandingsspråk som vart til i mellomalderen blant jødar i tysktalande delar av Aust-Europa, blir skrive med hebraiske bokstavar
Døme
  • tale jiddisk
Artikkelside

jernteppe, jarnteppe

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. branntrygt teppe som kan firast ned mellom scene og sal dersom det bryt ut brann i eit teater
  2. om eldre forhold, i bunden form eintal: grensa mellom kommunistlanda i Aust-Europa og landa i Vest-Europa
  3. brått minnetap
    Døme
    • få jernteppe under eksamen
Artikkelside

interessesfære

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

område der ein stat har eller gjerne vil skaffe seg innveknad
Døme
  • Aust-Europa låg innanfor Sovjets interessesfære
Artikkelside

dei fire verdshjørna

Tyding og bruk

retningane sør, nord, aust, vest;
Artikkelside
Side 3 av 11