Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 59 oppslagsord

nullpunkt

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. fast utgangspunkt på ein målestokk eller på ein skala
    Døme
    • termometeret stod nær nullpunktet
  2. i overført tyding: lågaste nivå for prosess, utvikling eller liknande
    Døme
    • humøret var på nullpunktet

Faste uttrykk

  • absolutt nullpunkt
    lågaste temperatur som er mogleg, -273,15 °C
Artikkelside

militærbase

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør base (1

Tyding og bruk

anlegg som er støtte eller utgangspunkt for militære operasjonar
Døme
  • den britiske militærbasen på Malta
Artikkelside

middeltid

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

klokkeslett rekna ut med utgangspunkt i rørsla til sola
Artikkelside

-ling

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt -lingr

Tyding og bruk

  1. suffiks brukt til å lage substantiv som fortel om ein person;
  2. suffiks som dannar substantiv med utgangspunkt i talord for å fortelje kor mange som er fødde i same fødselen;
Artikkelside

etter det

Tyding og bruk

innleier ei leddsetning som uttrykkjer noko ein går ut frå;
ifølgje det, med utgangspunkt i det;
Sjå: etter
Døme
  • etter det eg høyrer, har han kjøpt seg bubil;
  • etter det dei seier, blir det ein kald vinter
Artikkelside

etter 1

subjunksjon

Tyding og bruk

  1. innleier ei leddsetning som uttrykkjer at noko skjer på eit seinare tidspunkt;
    Døme
    • eg kom etter han var gått;
    • etter han ikkje vaks meir, kjøpte han seg bunad
  2. innleier ei leddsetning som uttrykker ei samanlikning;
    Døme
    • etter før du kjem, etter før blir du ferdig

Faste uttrykk

  • etter det
    innleier ei leddsetning som uttrykkjer noko ein går ut frå;
    ifølgje det, med utgangspunkt i det
    • etter det eg høyrer, har han kjøpt seg bubil;
    • etter det dei seier, blir det ein kald vinter
Artikkelside

leggje til grunn

Tyding og bruk

ha som utgangspunkt eller føresetnad;
Sjå: grunn, leggje
Døme
  • leggje eiga erfaring til grunn for avgjerda
Artikkelside

kyststasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

utgangspunkt, hamn for fangst, transport og anna verksemd langs ein kyst
Artikkelside

industriarbeidarløn

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

gjennomsnittleg løn (1, 1) som industriarbeidarar får
Døme
  • gjennomsnittleg industriarbeidarløn er ofte utgangspunkt i tariffoppgjeret
Artikkelside

tekst 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt textr m eller texti m; frå latin ‘vev’

Tyding og bruk

  1. (skriftleg) samband av ord, setningar, avsnitt som oftast heng saman
    Døme
    • filmtekst;
    • lovtekst;
    • teksta er uleseleg;
    • teksta til eit bilete
  2. del, utsnitt av tekst (1, 1)
    Døme
    • kommentere ei tekst til eksamen;
    • gå vidare i teksta;
    • halde seg til, gå ut over teksta – det som gjeld emnet
  3. utdrag frå Bibelen, bibelstad som utgangspunkt for ei preike
    Døme
    • teksta i dag er frå Salmane;
    • leggje ut teksta
  4. skriftleg framstilling, litterært verk i opphavleg språkform (til skilnad frå seinare endringar og omsetjingar)
    Døme
    • grunntekst;
    • originaltekst;
    • ei gresk tekst med omsetjing
  5. skriftleg framstilling som utgjer det originale eller eigenlege innhaldet (til skilnad frå notar, kommentarar, illustrasjonar og liknande)
    Døme
    • ei bok med lite tekst og mykje bilete
  6. redaksjonelt stoff i avis;
    jamfør tekstreklame
  7. ord til ein melodi
    Døme
    • operettetekst;
    • visetekst;
    • popmelodi med norsk tekst
  8. i typografi: stor skriftgrad;
    20-punkts kegel

Faste uttrykk

  • lese nokon teksta
    irettesetje nokon
    • læraren las elevane teksta da halve klassa ikkje leverte i tide
Artikkelside
Side 2 av 6