Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 35 oppslagsord

dele poeng

Tyding og bruk

i idrett: spele uavgjort;

Sjå: poeng

Artikkelside

poengsiger

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

siger som er vunnen ved at ein (i ein kampsport) har fått flest poeng

Artikkelside

poengjag

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

det å jage (5) etter (mange nok) poeng

Døme

poengjaget i den vidaregåande skulen

Artikkelside

plukke

plukka

verb

Opphav

norrønt plokka; frå lågtysk

Tyding og bruk

brekke eller rykkje laus (særleg del av plante);
samle, sanke
Døme
- plukke bær;
- dei plukka blomstrar;
- plukke poeng
rive, nappe;
ribbe (2, 1)
Døme
- plukke augebryna;
- plukke fjøra av fuglen
fingre eller fikle (med);
pele (1)
Døme
- plukke på noko

Faste uttrykk

ha ei høne å plukke med nokon
ha noko uoppgjort med nokon
plukke av
venje av med
eg har prøvd å plukke av dei unotane
plukke opp
- ta opp noko (med hendene)
  plukke opp mobilen
- ta med seg (i køyretøy eller båt)
  skipet hadde plukka opp flyktninger frå havet
- lære seg;
  ta til seg
  han plukka opp nokre franske uttrykk
plukke ut
velje ut

Artikkelside

hus

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt hús

Tyding og bruk

bygning (med tak og vegger) brukt til bu- eller tilhaldsstad for menneske og dyr, til lagringsstad og liknande
Døme
- byggje hus;
- ha både hus og hytte;
- eit hus med tre etasjar;
- setje opp nye hus på garden
- - hundehus
  - kulturhus
  - rekkjehus
  - sjukehus
  - uthus
  - våningshus
bustad, heim (1, 1)
Døme
- ha hus og heim;
- vere herre i eige hus;
- kona i huset;
- stelle i huset
personar som bur i eit hus;
husstand, huslyd, familie
Døme
- vekkje heile huset;
- ein ven av huset
kongeleg eller adeleg familie eller slekt
Døme
- huset Habsburg styrte Austerrike-Ungarn
- - fyrstehus
  - kongehus
del av nasjonalforsamling i visse land
- - overhus
  - underhus
brukt som etterledd i samansetningar som nemner noko som tener som overbygning
- - dekkshus
  - førarhus
brukt som etterledd i samansetningar som nemner større forretningstiltak
- - handelshus
  - motehus
brukt som etterledd i samansetningar som nemner ein type behaldar eller hylster
- - blekkhus
  - brillehus
brukt som etterledd i samansetningar som nemner noko som vernar
- - frøhus
  - sniglehus
i spel: kombinasjon av tre kort av éin talverdi og to kort med anna verdi i kortspel;
kombinasjon av tre terningar med same tal uage og to terningar med same tal auge i yatzy

Faste uttrykk

fullt hus
- sal, rom eller liknande med alle plassar opptekne
  artisten samla fullt hus kvar kveld
- i poker: tre kort med same talverdi i kombinasjon med eit par kort med anna verdi
- beste moglege resultat
  skiskyttaren skaut fullt hus i siste runde
gå hus forbi
ikkje bli lagd merke til, ikkje bli oppfatta
humoristiske poeng går publikum hus forbi;
mykje av det som vart sagt, gjekk hus forbi
gå mann av huse
gå ut alle som ein (for å vere med på noko)
halde ope hus
ta imot gjester utan særskild innbeding
hus under kvar busk
tilhaldsstad kor som helst
i hus
under tak;
innandørs
få avlinga i hus;
kome i hus før uvêret bryt laus
ikkje til å vere i hus med
umogleg å bu saman med
på huset
- på arbeidsplassen;
  internt
  vi jobbar med idéutvikling her på huset
- som blir betalt av ein restaurant eller liknande
  denne ølflaska er på huset

Artikkelside

gå hus forbi

Tyding og bruk

ikkje bli lagd merke til, ikkje bli oppfatta;

Sjå: forbi, hus

Døme

humoristiske poeng går publikum hus forbi;
mykje av det som vart sagt, gjekk hus forbi

Artikkelside

markør

substantiv hankjønn

Uttale

markøˊr

Opphav

frå fransk; jamfør markere

Tyding og bruk

noko som markerer eller står for ein eigenskap, identitet eller liknande
Døme
- ein kulturell markør;
- musikken dei høyrer på, er ein markør for kva gruppe dei identifiserer seg med
ting, maskindel eller liknande som markerer ei stilling, linje eller grense
Døme
- setje ut markørar for å vise kvar bana er
person som markerer såra person, motstandar eller liknande under ei øving
rørleg merke som viser ein posisjon på ein dataskjerm;
skrivemerke
person som viser treffpunkt på ei skyteskive
person som noterer poeng i biljard eller liknande
teikn som blir brukt til å identifisere ein tilstand eller sjukdom
Døme
- på sjukehuset fann dei ein markør på X-kromosomet
innretning på havbotnen eller på havoverflata for å gjere det lettare å finne att noko