Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 16915 oppslagsord

høgrefot

substantiv hankjønn

Opphav

av høgre (

Tyding og bruk

fot på høgre side

Døme

skåre med høgrefoten

Artikkelside

høgrearm

substantiv hankjønn

Opphav

av høgre (

Tyding og bruk

arm på høgre side

Døme

bryte høgrearmen

Artikkelside

nær på/ved

Tyding og bruk

nesten, bortimot;

på nippen til;

Sjå: nær

Døme

det hadde nær på gått gale;
tene nær på 90 kroner timen;
vere nær ved å falle

Artikkelside

so-me

substantiv ubøyeleg

Opphav

etter engelsk SoMe, forkorting for social media ‘sosiale medium’

Tyding og bruk

sosiale medium

Døme

følgje med på so-me;
sjå på bilete i so-me

Artikkelside

ein rakett i baken/rumpa/ræva

Tyding og bruk

noko som aukar aktiviteten, innsatsen, farten eller liknande;

Sjå: rakett

Døme

tidsfristen sette verkeleg ein rakett i rumpa på han;
skal ho få gjort noko, må ho få ein rakett i ræva;
dei er så treige, dei treng ein rakett i baken

Artikkelside

rakett

substantiv hankjønn

Opphav

av italiensk rocchetta, av rocca ‘tein’, opphavleg same opphav som rokk (

Tyding og bruk

prosjektil med sylinderform, som får stor fart og kan fly høgt eller langt ved hjelp av ein reaksjonsdriven motor eller liknande
Døme
- skyte opp rakettar;
- rakettane fór opp mot himmelen
våpen med eit sylinderforma ytre og med ein rakettmotor og sprengladning;
rakettvåpen
Døme
- landet har skote opp fleire rakettar;
- fleire hus vart øydelagde av rakettane
- - atomrakett
  - kryssarrakett
  - panservernrakett
sylinder av papp som med ein drivladning og krut eksploderer i lufta og gjev fine fargar;
fyrverkeri (1)
Døme
- skyte opp rakettane på nyårsaftan
fartøy med rakettmotor og plass til menneske og utstyr for reiser i verdsrommet
Døme
- dei har sendt ein rakett til Mars;
- dei tre astronautane drog i raketten til månen
- - månerakett
  - romrakett
naudrakett

Faste uttrykk

ein rakett i baken/rumpa/ræva
noko som aukar aktiviteten, innsatsen, farten eller liknande
tidsfristen sette verkeleg ein rakett i rumpa på han;
skal ho få gjort noko, må ho få ein rakett i ræva;
dei er så treige, dei treng ein rakett i baken

Artikkelside

dukke

dukka

verb

Opphav

frå lågtysk; jamfør dykke

Tyding og bruk

bøye eller huke seg ned
Døme
- dukke for slaget
duppe ned i eller under vatn
Døme
- dukke nokon under;
- dukke seg i sjøen
setje grundig på plass, lekse opp for, audmjuke
Døme
- dukke nokon med bitande svar
søkkje seg, gå under vatn;
dykke
Døme
- ubåten dukka;
- dukke etter

Faste uttrykk

dukke opp/fram
kome til syne, vise seg
han dukka opp i nitida;
gamle minne dukka fram;
det har dukka opp ein uheldig situasjon
dukke ned i
fordjupe seg i
dukke ned i detaljar
dukke under
gå til grunne;
gå konkurs (1
dei er i ferd med å miste fotfestet og dukke under;
stadig fleire verksemder dukka under
dukke unna
halde seg unna, unngå
ho rakk å dukke unna ballen;
han dukka unna dei nærgåande spørsmåla