Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 51 oppslagsord

operasjonell

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som verkar;
    som er i stand
    Døme
    • stridsvognene er enno operasjonelle
  2. praktisk brukande
    Døme
    • ein operasjonell definisjon
  3. som gjeld drifta
    Døme
    • ei operasjonell omlegging;
    • delta i operasjonelle og strategiske møte

angrep

substantiv inkjekjønn

Opphav

av angripe

Tyding og bruk

  1. Døme
    • delta i angrep mot fiendtlege mål;
    • gå til angrep på dommaren
  2. i lagidrett: spel (1, 5) som skal gje mål
    Døme
    • laget gjekk i angrep;
    • ho er god både i forsvar og angrep
  3. hard kritikk
    Døme
    • verbalt angrep;
    • han måtte tole harde angrep i pressen

etappeløp, etappelaup

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

løp (2) i fleire etappar
Døme
  • delta i eit stort etappeløp

langbane

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

lang bane brukt til idrett;
til skilnad frå kortbane
Døme
  • dei skal delta i NM i symjing på langbane

melaninrik

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som inneheld mykje melanin
  2. med mørk hudfage
    Døme
    • melaninrike kvinner må kunne delta i debattar utan å møte hets

løpstrening, laupstrening

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

trening ein får ved å delta i konkurranse- eller mosjonsløp
Døme
  • sko som eignar seg til løpstrening

bryte

bryta

verb

Opphav

norrønt brjóta

Tyding og bruk

  1. få til å breste med bøying og trykk;
    rive av;
    slite laust;
    Døme
    • bryte foten;
    • ho braut armen;
    • bryte sund hamarskaftet;
    • bryte lin
  2. arbeide opp;
    få fram;
    Døme
    • bryte malm;
    • bryte jord
  3. om sjø: kome som brenningar (2
    Døme
    • bølgjene bryt mot stranda
  4. minske (1) verknaden av;
    Døme
    • moloen bryt bølgjene
  5. drive med bryting (3)
    Døme
    • bryte mot nokon frå ein annan klubb
  6. endre retning på noko
    Døme
    • linsa bryt lysstrålane
  7. få noko til å stogge;
    gjere slutt på noko
    Døme
    • bryte ei telefonsamtale;
    • mange deltakarar måtte bryte løpet
  8. la vere å oppfylle eller rette seg etter
    Døme
    • bryte lova;
    • dei braut helgefreden;
    • bryte ein lovnad
  9. Døme
    • bryte ein kode

Faste uttrykk

  • bryte av
    • knekkje eller brekke av
      • bryte av greiner på treet
    • avbryte
      • bryte av utdanninga
  • bryte fram
    bli synleg;
    kome til uttrykk
    • gleda kunne bryte fram;
    • uviljen braut fram
  • bryte gjennom
    • kome fram;
      bli synleg
      • sola bryt gjennom skydekket
    • slå gjennom;
      bli kjend
      • han braut gjennom som standupkomikar
  • bryte handbak
    delta i styrkeprøve der det gjeld å presse handbaken til motstandaren i bordplata
  • bryte inn
    avbryte
    • ho braut inn med ein kommentar
  • bryte laus/laust
    begynne brått og veldig
    • uvêret braut laus/laust
  • bryte med
    • sjå bort frå;
      ignorere
      • bryte med reglane
    • vende seg bort frå noko eller nokon;
      gjere slutt på ein venskap eller eit kjærleiksforhold
      • bryte med narkotikamiljøet
  • bryte ned
    • rive over ende
      • ho ville bryte ned hagegjerdet
    • løyse opp
      • det tek tid å bryte ned plast i naturen
    • svekkje, øydeleggje
      • bryte ned fordomar
  • bryte opp
    • opne med makt
      • han braut opp døra
    • dra av stad
      • gjestene braut opp ved sjutida
  • bryte på
    snakke (eit språk) med aksent
    • bryte på tysken
  • bryte saman
    • gå i stykke
      • maskinen braut saman;
      • keisardømet braut saman
    • uttrykkje sterke kjensler
      • han braut saman i gråt
    • bli avbroten
      • forhandlingane braut saman
  • bryte seg fram
    trengje seg fram med makt
    • storindustrien braut seg fram;
    • innestengd gråt braut seg fram
  • bryte seg gjennom
    trengje gjennom
    • bryte seg gjennom isen
  • bryte seg inn
    ta seg inn gjennom stengsel utan lov
    • han braut seg inn på hotellrommet
  • bryte ut
    • gje uttrykk for kjensler
      • bryte ut i song
    • bli synleg;
      gjere seg gjeldande
      • ein epidemi kan bryte ut
    • kome seg vekk frå
      • bryte ut av køen

leidangsskatt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

om norrøne forhold: skatt som kom i staden for skyldnaden til å delta i leidang (1)

lokalmiljø

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

nærmaste omgjevnader;
Døme
  • tiltak i lokalmiljøet;
  • delta i eit levande lokalmiljø

laling

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å lale
Døme
  • delta i kappleik i lokk, laling og lur