Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 97 oppslagsord

sand

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt sandr

Tyding og bruk

  1. små, oftast harde mineralkorn av forvitra bergarter
    Døme
    • finsand;
    • flygesand;
    • skjelsand;
    • støypesand;
    • sand har mindre korn enn grus;
    • strø sand på vegane;
    • lage betong av sand og sement;
    • få sand i maskineriet – ikkje gå knirkefritt, etter planen;
    • byggje huset sitt på sand – etter Matt 7,26–27: byggje på sviktande grunnlag
  2. strandstykke med sand

Faste uttrykk

  • renne ut i sanden
    ikkje føre til noko
  • strø sand på
    passivt godkjenne (ei avgjerd) andre har rådd til el. vedteke
Artikkelside

sande

sanda

verb

Tyding og bruk

strø med sand
Artikkelside

grov 3

adjektiv

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

  1. sett saman av store delar eller partiklar;
    storbygd, kraftig, tjukk, klumpete;
    til skilnad frå fin (9)
    Døme
    • ein stor og grov kar;
    • grovt tømmer;
    • grov sand;
    • grovt sandpapir;
    • grovt brød;
    • grove andletsdrag;
    • grov hud
  2. lite detaljert, unyansert, lite nøyen
    Døme
    • få eit grovt overslag;
    • vi gjorde berre ei grov måling;
    • eg er i grove trekk samd med deg
    • brukt som adverb
      • hogge noko grovt til;
      • grovt skissert
  3. stor, alvorleg, brutal
    Døme
    • eit grovt tjuveri;
    • ta grov betaling;
    • ha grovt med pengar;
    • bli dømd for grov vald
    • brukt som adverb
      • lyge grovt
  4. mørk, djup
    Døme
    • han har ikkje særleg grov stemme
  5. dryg, udanna, uhøfleg, rå;
    som er på kanten
    Døme
    • ho er grov i kjeften;
    • fortelje ei grov historie;
    • kome med grove skuldingar;
    • vil du høyre ein grov vits?

Faste uttrykk

  • det grøvste
    det viktigaste eller mest vesentlege;
    størsteparten
  • grov kam
    kam med stort mellomrom mellom tennene
  • grov sjø
    (sjø med) store bølgjer
Artikkelside

grovsand

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

grovkorna sand
Døme
  • formasjonen er bygd opp av grovsand og grus
Artikkelside

singel 1

substantiv hankjønn

Opphav

truleg frå nederlandsk; samanheng med single (4

Tyding og bruk

(knust) småstein, særleg nytta i hagegangar og på gardsplassar
Døme
  • singel og sand
Artikkelside

mol 3, mòl 3

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt mǫl; samanheng med mel

Tyding og bruk

  1. banke (1, 1) eller øyr av småstein i strandkanten
  2. hard sand under moldjord
Artikkelside

maskineri

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå fransk; jamfør maskin

Tyding og bruk

  1. samnemning på maskinar eller maskindelar som verkar saman
    Døme
    • produksjonen stansa fordi maskineriet svikta
  2. innvikla apparat;
    samansett organisasjon
    Døme
    • valkampen er eit svært maskineri

Faste uttrykk

  • sand i maskineriet
    noko som får til dømes ein prosess eller eit arbeid til å gå tungt og trått
Artikkelside

sand i maskineriet

Tyding og bruk

noko som får til dømes ein prosess eller eit arbeid til å gå tungt og trått;
Artikkelside

lettbetong

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

betong laga av lette eller porøse materiale i staden for sand og stein
Artikkelside

lesse

lessa

verb

Opphav

norrønt hlessa, av lass

Tyding og bruk

  1. leggje i lass;
    Døme
    • lesse sand;
    • lesse opp bilen
  2. i overført tyding: leggje noko tungt over på nokon andre;
    påleggje
    Døme
    • sjefen leste for mykje arbeid på medarbeidarane

Faste uttrykk

  • lesse av
    ta lass av (bil, vogn eller liknande)
  • lesse på
    leggje lass på (bil, vogn eller liknande)
Artikkelside
Side 1 av 10