Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
54 treff

Bokmålsordboka 31 oppslagsord

særpreg

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

karakteristisk preg;
egenart
Eksempel
  • sette sitt eget særpreg på noe
Artikkelside

særprege

verb

Betydning og bruk

jamfør særpreget
Eksempel
  • det som særpreget henne, var ærlighet og åpenhet
Artikkelside

et nummer i rekken

Betydning og bruk

person uten særpreg eller betydning;
Se: nummer
Eksempel
  • han er bare et nummer i rekken
Artikkelside

sound

substantiv hankjønn

Uttale

saond

Opphav

fra engelsk ‘lyd’

Betydning og bruk

musikalsk særpreg
Eksempel
  • han brakte en ny sound inn i populærmusikken
Artikkelside

nummer

substantiv intetkjønn

Opphav

av latin numerus ‘tall, antall’

Betydning og bruk

  1. noe som har den eller den plassen i en rekke;
    (tall som viser) plass i en rekke;
    forkortet nr.
    Eksempel
    • vi bor i samme gate, han i nummer 10, jeg i nummer 14;
    • telefonabonnenter med nummer som ender på 5;
    • bruke nummer 39 i sko;
    • bli nummer tre i en konkurranse;
    • fortsettelse i neste nummer av bladet
  2. kunstnerisk innslag i forestilling eller arrangement
    Eksempel
    • neste nummer på programmet
  3. uviktig person;
    person uten særpreg
    Eksempel
    • hen er bare et nummer i rekka
  4. raskt, tilfeldig samleie

Faste uttrykk

  • et nummer i rekken
    person uten særpreg eller betydning
    • han er bare et nummer i rekken
  • gjøre et nummer av
    blåse noe opp;
    gjøre vesen av
    • det er ikke noe å gjøre et nummer av
  • ta nummer
    kjøpe lodd i et lotteri
  • være nummeret før
    være nære på
    • det var nummeret før brann
Artikkelside

generisk

adjektiv

Opphav

av fransk générique

Betydning og bruk

  1. som er eller tilhører en art (2)
  2. som gjelder alle medlemmer av en gruppe eller kategori;
    generell, allmenn
    Eksempel
    • generisk markedsføring;
    • generisk og upersonlig kommunikasjon
  3. som ikke bærer et bestemt navn eller varemerke
    Eksempel
    • generiske legemidler
  4. om åndsprodukt: som mangler særpreg
    Eksempel
    • et generisk dataspill;
    • generisk interiør og intetsigende kunst på veggene

Faste uttrykk

Artikkelside

upersonlig

adjektiv

Betydning og bruk

  1. som ikke er eller gjelder en person
    Eksempel
    • forestillingen om et upersonlig guddommelig prinsipp;
    • aksjeselskaper er upersonlige skatteytere
  2. som mangler særpreg og personlighet (3);
    nøytral, tam
    Eksempel
    • møbleringen var kald og upersonlig
  3. om (del av) språklig uttrykk: som ikke er knyttet til et egentleg subjekt, men kan være eller ha et formelt subjekt
    Eksempel
    • 'det regner' er et upersonlig uttrykk
Artikkelside

særmerke 1

substantiv intetkjønn

Betydning og bruk

karakteristisk tegn;
Eksempel
  • nøyaktighet har vært et særmerke ved arbeidet hennes
Artikkelside

språktrekk

substantiv hankjønn

Betydning og bruk

særpreg i et språk
Eksempel
  • en finner trønderske språktrekk hos forfatteren
Artikkelside

småpen

adjektiv

Betydning og bruk

pen eller respektabel, men uten noe spesielt særpreg;
jamfør små- (2)
Eksempel
  • jenta var småpen;
  • et småpent skihopp
Artikkelside

Nynorskordboka 23 oppslagsord

særpreg

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

karakteristisk preg;
Døme
  • tilføre noko av eige særpreg
Artikkelside

særprege

særprega

verb

Tyding og bruk

jamfør særprega
Døme
  • kva særpregar god humor?
Artikkelside

tone 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt tóni, tónn, gjennom latin; frå gresk tonos

Tyding og bruk

  1. lyd som er ein verknad av regelfaste svingingar hos ein lekam
    Døme
    • fløytetone;
    • kammertone;
    • dirigenten gav koret tonen;
    • ikkje kunne syngje ein tone
  2. samspel av lys, skugge og fargar som gjev eit visst særpreg;
    fargenyanse
    Døme
    • håret har ein raudleg tone
  3. (sær)preg, svip, særeigen klang;
    Døme
    • fiolinen hadde ein vakker tone;
    • framføringa hadde ein varm, personleg tone
    • måte å uttrykkje seg på
      • brevet har ein venleg tone
    • (rett) måte å te seg eller uttrykkje seg på;
      åtferd, skikk og bruk
      • takt og tone;
      • det er ikkje god tone
  4. heving eller senking av røysta, intonasjon (3) (som gjev uttrykk for stemning, innstilling og liknande)
    Døme
    • han sa det i ein fortruleg tone;
    • i ein spørjande tone;
    • ikkje ta den tonen!
    • dette var nye tonar frå deg;
    • rose nokon i høge tonar
Artikkelside

profil 1

substantiv hankjønn

Opphav

frå italiensk

Tyding og bruk

  1. omriss eller silhuett av ein ting, figur eller naturformasjon
    Døme
    • den karakteristiske profilen av den gamle turisthytta
  2. (omriss av eit) andlet sett frå sida
    Døme
    • ho hadde ein flott, gresk profil
  3. samling av karakteristiske eigenskapar hos verksemd, institusjon, person eller liknande;
    hovuddrag, særdrag, særpreg
    Døme
    • gje partiet ein ny profil;
    • lage ein psykologisk profil av den tiltalte
  4. markant person
    Døme
    • han er ein profil i klubben
  5. presentasjon som person eller verksemd gjev av seg sjølv i sosiale medium
    Døme
    • opprette ein profil på Instagram;
    • logge seg inn på profilen sin

Faste uttrykk

  • halde ein høg profil
    sørgje for å vere verksam og synleg;
    markere seg
    • Noreg har halde ein høg profil i debatten
  • halde ein låg profil
    ha ei forsiktig, avventande haldning;
    ikkje markere seg
    • han har halde ein låg profil i media
  • i profil
    frå sida;
    jamfør en profil
    • teikne nokon i profil
Artikkelside

nummer

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin numerus ‘tal’

Tyding og bruk

  1. (tal som syner) plass i ei rekkje;
    noko som har den eller den plassen i ei rekkje;
    forkorta nr.
    Døme
    • vi bur i same gata, ho i nummer 10, eg i nummer 14;
    • bruke nummer 39 i sko;
    • bli nummer tre i ei tevling;
    • framhald i neste nummer av bladet
  2. (kunstnarleg) innslag i framsyning eller arrangement
    Døme
    • neste nummer på programmet
  3. uviktig person;
    person utan særpreg
    Døme
    • han er berre eit nummer i rekkja
  4. raskt, tilfeldig samleie

Faste uttrykk

  • eit nummer i rekkja
    uviktig person;
    person utan særpreg
    • han er berre eit nummer i rekkja
  • gjere eit nummer av
    blåse noko opp;
    gjere vesen av
    • det er ikkje noko å gjere eit nummer av
  • ta nummer
    kjøpe lodd i eit lotteri
  • vere nummeret før
    vere nære på
    • det var nummeret før sjølvtenning
Artikkelside

generisk

adjektiv

Opphav

av fransk générique

Tyding og bruk

  1. som er eller høyrer til ei art (2)
  2. som gjeld alle medlemmer av ei gruppe eller ein kategori;
    generell, allmenn
    Døme
    • generisk marknadsføring;
    • generisk og upersonleg kommunikasjon
  3. som ikkje har eit visst produktnamn eller varemerke
    Døme
    • generiske legemiddel
  4. om åndsverk: som manglar særpreg
    Døme
    • generisk pop

Faste uttrykk

Artikkelside

upersonleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som ikkje er eller gjeld ein person
    Døme
    • ein upersonleg guddom;
    • aksjeselskap er upersonlege skatteytarar
  2. som er utan særpreg og personlegdom (3);
    nøytral, tam
    Døme
    • skrive i ein upersonleg stil;
    • alt er så upersonleg i kontorbygget
  3. om (del av) språkleg uttrykk: som ikkje er knytt til eit eigenleg subjekt, men kan vere eller ha eit formelt subjekt
    Døme
    • 'det snør' er eit upersonleg uttrykk
Artikkelside

særmerke 1

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

eigenskap, måte å vere på som merkjer noko eller nokon ut;
karakteristisk drag (8);
Døme
  • glastaket har vore eit særmerke for bygget
Artikkelside

signatur

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; jamfør signere

Tyding og bruk

  1. merke, teikn
  2. namnetrekk, underskrift
    Døme
    • setje signaturen sin på kontrakten
  3. særdrag som kjenneteiknar noko eller nokon;
    særpreg
    Døme
    • både tematikken og ordvalet ber den umiskjennelege signaturen til forfattaren
  4. person som skriv i ei avis eller liknande under psevdonym, førebokstavar eller liknande
    Døme
    • signaturen I.S. hadde ein artikkel i avisa i går
Artikkelside

eit nummer i rekkja

Tyding og bruk

uviktig person;
person utan særpreg;
Sjå: nummer
Døme
  • han er berre eit nummer i rekkja
Artikkelside
Side 1 av 4