Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
152 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

Nynorskordboka 151 oppslagsord

kvikksølv, kvikksylv

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt kviksilfr, etter latin argentum vivum ‘levande sylv’; jamfør kvikk

Tyding og bruk

  1. giftig, sølvkvitt metallisk grunnstoff (1) som har atomnummer 80;
    kjemisk symbol Hg
  2. målesøyle i termometer;
    temperatur
    Døme
    • kvikksølvet står på 20 °C

Faste uttrykk

  • ha kvikksølv i baken
    ikkje kunne halde seg i ro;
    vere rastlaus
Artikkelside

kvikende

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt kvikendi, kykvendi; jamfør kvik (1

Tyding og bruk

levande skapning;
Artikkelside

konsument

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  2. i økologi: organisme som et levande organismar
Artikkelside

falkefangar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som fangar levande falkar (for å bruke dei til jakt)
Artikkelside

kanal

substantiv hankjønn

Uttale

kanaˊl

Opphav

frå latin ‘renne’; av gresk kanna ‘siv, røyr’

Tyding og bruk

  1. kunstig vassveg eller stor vassleidning
    Døme
    • grave ein kanal;
    • dei reiste på kanalen fleire gonger
  2. røyr som fører væske i ein levande organisme
  3. røyrliknande holrom i vegg, golv eller tak
  4. sending frå fjernsyns- eller radiostasjon på ein bestemd frekvens
    Døme
    • skifte kanal;
    • folk ser på fleire kanalar enn dei gjorde før
  5. moglegheit til å påverke eller få informasjon
    Døme
    • kjenne dei rette kanalane;
    • halde kanalane opne inn der makta sit
  6. Døme
    • Den engelske kanalen
Artikkelside

kjærleik

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt kærleikr

Tyding og bruk

  1. varm, inderleg kjensle for nokon eller noko;
    Døme
    • alle barn treng kjærleik;
    • vise kjærleik og omsorg;
    • kjærleik til heimen;
    • Guds kjærleik
  2. varm, inderleg kjensle for eit menneske ein elskar og er seksuelt tiltrekt av;
    Døme
    • sanseleg kjærleik;
    • få kjærleik til nokon;
    • kjærleik ved første blikk
  3. levande, glødande interesse for noko
    Døme
    • kjærleik til bøker;
    • kjærleiken til fotballen
  4. gjenstand for romantisk kjensle eller varm interesse
    Døme
    • finne sitt livs store kjærleik;
    • fjella i Jotunheimen var den store kjærleiken hans

Faste uttrykk

  • fri kjærleik
    erotisk kjærleik utanfor ekteskap eller fast forhold
  • kjærleik gjer blind
    kjærleik tek dømekrafta og fornufta frå eit menneske
  • kjærleik på pinne
    sukkertøy festa på ein pinne
  • ulykkeleg kjærleik
    kjærleik som ikkje blir gjengjeld
Artikkelside

karbondioksidassimilasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

syntese (1) av organisk sambinding ved hjelp av karbondioksid i levande celler;
jamfør fotosyntese
Artikkelside

barbie

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

varemerke

Tyding og bruk

  1. dokke (1, 1) i hard plast som skal modellere ei kvinne, til å kle av og på og pynte
    Døme
    • sy eigne klede til barbien;
    • ynskje seg ei bok og ikkje ein barbie til jul
  2. i overført tyding: kvinne som framstår som svært pynta og kunstig
    Døme
    • sjå ut som ein levande barbie
Artikkelside

levestad

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

område der levande organismar held til, særleg brukt om eit etter måten einsarta område der eit visst samfunn av dyr og planter lever;
Artikkelside

jardiniere

substantiv hankjønn

Uttale

sjardiniæˊr

Opphav

av fransk jardin ‘hage’

Tyding og bruk

bord, skål, korg eller liknande med levande blomstrar eller planter til pynt
Artikkelside
Side 7 av 16