Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
81 treff

Bokmålsordboka 24 oppslagsord

Nynorskordboka 57 oppslagsord

balansekunstnar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  2. i overført tyding: person med evne til å balansere motsetningar
    Døme
    • diplomaten får testa sine evner som balansekunstnar;
    • forfattaren er ein balansekunstnar når det gjeld å skildre glede og sorg
Artikkelside

zoografi

substantiv hankjønn

Opphav

sjå -grafi (1

Tyding og bruk

vitskap som går ut på å skildre og teikne dyr
Artikkelside

utviklingsgang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(gang, fasar i ei) utvikling
Døme
  • skildre utviklingsgangen
Artikkelside

unemneleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som ein ikkje finn ord for;
    ikkje til å skildre
    Døme
    • unemneleg naud, redsle, lengt – useieleg, sterk;
    • ei unemneleg kjensle – vag, udefinerleg
  2. som ikkje kan nemnast med sitt rette namn
    Døme
    • dei unemnelege – underbuksene
  3. ikkje nemneverdig;
    Døme
    • unemneleg (med) nedbør
Artikkelside

tvære

tværa

verb

Opphav

samanheng med tvore

Tyding og bruk

i uttrykk
Døme
  • tvære ut episoden over mange sider

Faste uttrykk

  • tvære ut
    tøye ut meir enn naudsynleg, skildre for omstendeleg
Artikkelside

teikne

teikna

verb

Opphav

norrønt teikna eller tákna, i tyding 2, 3 og 4 frå tysk zeichnen

Tyding og bruk

  1. syne teikn til, peike i retning av
    Døme
    • året teiknar godt
    • i uttrykk:
  2. Døme
    • teikne ned nokre ord
    • skrive, notere (namnet til ein person) på liste og liknande (som medlem, tingar og liknande)
      • teikne nye medlemer
    • refleksivt:
      • teikne seg på ei liste
      • teikne seg for 1000 kr på gjevarlista;
      • teikne firmaet – skrive under for
    • (prøve å) sikre seg, få del i, bli eigar av (ved skriftleg avtale, ved å la seg notere og liknande)
      • teikne abonnement, livstrygding, aksjar
  3. lage bilete av, gje att (noko(n)) med omriss, strekar, skuggar og liknande der ein bruker blyant, penn, fargestift og liknande (drive som tidtrøyte, skulefag, kunst eller yrke)
    Døme
    • teikne ein blomster;
    • teikne etter naturen;
    • lære å teikne
    • med strekar framstille i riss, skisse, plan og liknande
      • teikne nye møbelmodellar
    • om arkitekt:
      • teikne eit nytt hus
    • refleksivt: kome fram, vere, bli synleg i omriss
      • skuggen teikna seg (av) mot veggen
    • i overført tyding:
      • det teiknar seg nye skiljelinjer i debatten
  4. skildre i ord;
    særleg i uttrykk:
    Døme
    • teikne eit bilete av – gje ei skildring, framstilling av;
    • teikne eit bilete av ei sak, ein person

Faste uttrykk

  • teikne seg for
    notere seg for
  • teikne til
    gje von om, sjå ut til å vilje bli
Artikkelside

særmerke 2, særmerkje

særmerka, særmerkja

verb

Tyding og bruk

merkje ut frå andre;
skildre på grunnlag av visse (sær)eigenskapar;
Døme
  • det heimlege ordtilfanget er eit drag som særmerker nynorsken
Artikkelside

symfonisk

adjektiv

Tyding og bruk

som er særmerkt for eller minner om ein symfoni

Faste uttrykk

  • eit symfonisk dikt
    verk for orkester i éin sats som skal skildre hendingar, situasjonar, stemningar og liknande
Artikkelside

svartmåle

svartmåla

verb

Tyding og bruk

i overført tyding: framstille, skildre pessimistisk eller som vonlaust
Døme
  • svartmåle framtida for nynorsken
Artikkelside

surrealisme

substantiv hankjønn

Opphav

fransk; av fransk sur ‘over’ og realisme

Tyding og bruk

kunstretning som prøver å skildre det umedvitne sjelelivet
Artikkelside
Side 4 av 6