Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
42 treff

Bokmålsordboka 3 oppslagsord

Nynorskordboka 39 oppslagsord

transponere

transponera

verb

Opphav

latin ‘setje over’

Tyding og bruk

overføre eit musikkstykke frå ei toneart til ei anna;
i presens partisipp:

Faste uttrykk

  • transponerande instrument
    instrument som kling annleis enn notert og som derfor har ei stemme som må transponerast
Artikkelside

stille 5

stilla

verb

Opphav

frå dansk, med innverknad frå lågtysk stellen; same opphav som stille (4

Tyding og bruk

  1. leggje, plassere, setje (på ein viss stad eller måte);
    Døme
    • stille noko frå seg på bordet;
    • stille saka på hovudet;
    • stille noko til rådvelde;
    • stille ein fritt;
    • stille opp troppane;
    • stille opp eit reknestykke;
    • eg har ikkje noko å stille opp (med) mot henne – eg har ingenting eg skulle ha sagt mot henne;
    • stille ut varene sine
  2. gå inn på eller ta ein viss plass;
    Døme
    • stille (seg) som kandidat;
    • stille seg i brodden for noko;
    • stille seg i vegen for noko;
    • stille seg opp ved muren;
    • stille seg lagleg til for hogg;
    • stille seg tvilande til noko;
    • stille ein fritt;
    • stille til start, til val
  3. leggje fram;
    (forme ut og) setje opp;
    Døme
    • stille mannskap, garanti, utstyr;
    • stille ein diagnose;
    • stille liste
    • setje fram
      • stille eit spørsmål;
      • stille krav
    • arte seg
      • da stiller saka seg annleis
    • i perfektum partisipp:
      • vere godt, dårleg stilt økonomisk
Artikkelside

skilnad

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt skilnaðr ‘åtskiljing’

Tyding og bruk

  1. det at ein ting er annleis enn ein annan;
    Døme
    • det er liten skilnad på dei to tilboda;
    • ikkje sjå skilnad på rett og rangt;
    • skilnaden mellom dei to summane er liten;
    • til skilnad frå systera er han flink til å lage mat;
    • gjere skilnad på folk – handsame folk ulikt og urettvist
  2. det å skilje;
Artikkelside

sale 2

sala

verb

Opphav

norrønt sǫðla

Tyding og bruk

leggje sal (II,1-3) på
Døme
  • sale av, på;
  • ikkje ri den dagen ein salar – vere sein til å ta ei avgjerd el. setje noko ut i livet

Faste uttrykk

  • sale om
    òg: gjere noko annleis, skifte taktikk
Artikkelside

fordreie

fordreia

verb

Opphav

av for- (2 og dreie

Tyding og bruk

gjere annleis eller ukjenneleg;
vri på
Døme
  • fordreie røysta;
  • fordreie sanninga
  • brukt som adjektiv
    • eit fordreidd andlet

Faste uttrykk

  • fordreie hovudet på
    gjere forelska i seg;
    gjere innbilsk
Artikkelside

forandre

forandra

verb

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

skifte om på, byte ut, gjere annleis;
Døme
  • forandre lova;
  • forandre meining;
  • forandre namnet sitt;
  • vere forandra til det ukjennelege

Faste uttrykk

  • forandre seg
    bli annleis enn før
    • du har forandra deg mykje dei siste åra;
    • tidene forandrar seg
Artikkelside

boks 1

substantiv hankjønn

Opphav

av engelsk box

Tyding og bruk

  1. større eller mindre øskje eller behaldar, ofte sylindrisk og hermetisk lukka
    Døme
    • ein boks fiskebollar;
    • leggje lok på boksen
  2. kvart av mange små, nummererte rom i bankkvelv eller på postkontor
  3. lite rom eller avlukke

Faste uttrykk

  • musikk på boks
    innspela musikk;
    til skilnad frå levande musikk
  • tenkje ut av boksen
    tenkje annleis;
    vere open for andre alternativ
  • tenkje utanfor boksen
    tenkje utradisjonelt
  • vere i boks
    vere sikra;
    ha gått i orden
    • avtala er i boks
Artikkelside

bløffe

bløffa

verb

Opphav

av engelsk bluff (verb)

Tyding og bruk

medvite villeie nokon ved å framstille noko annleis enn det faktisk er;
Døme
  • prøve å bløffe tollarane;
  • bløffe seg fram
Artikkelside

annleistenkjande, annleistenkande

adjektiv

Tyding og bruk

som tenkjer annleis (2)
Døme
  • annleistenkjande folk
  • brukt som substantiv
    • respektere annleistenkjande
Artikkelside
Side 4 av 4