Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
71 treff

Bokmålsordboka 30 oppslagsord

Nynorskordboka 41 oppslagsord

ydde

ydda

verb

Opphav

norrønt ydda ‘stikke odden fram’; av odd

Tyding og bruk

  1. skyte fram, syne seg som ein liten odd eller topp;
    Døme
    • det tok til å ydde og gro;
    • det er så vidt havren har ydda;
    • det ydda fram små lauvsblad
  2. om solskin: syne seg på dei øvste fjelltoppane
    Døme
    • sola yddar bortpå tinden
Artikkelside

vekse

veksa

verb

Opphav

norrønt vaxa

Tyding og bruk

  1. bli større, auke i lengd, høgd, tjukkleik, vidd;
    utvikle seg
    Døme
    • jenta har vakse ti cm på eitt år;
    • lamma veks og trivst;
    • få ei jakke til å vekse i – få ei jakke som er (noko) for stor;
    • vekse seg vakker;
    • arbeidet voks han over hovudet;
    • vekse av seg sjukdomen, unotane;
    • det voks fram ei ny tann;
    • vekse opp i ein god heim;
    • greinene har vakse saman;
    • naglen veks ut att
    • i presens partisipp:
  2. auke i mengd, tal, styrke
    Døme
    • elva veks;
    • medlemstalet veks
      • veksande harme, motvilje
  3. gro, slå rot, trivast, finnast på ein stad
    Døme
    • gulrota veks best i sandjord;
    • eika veks ikkje nordafjells

Faste uttrykk

  • i veksande måne
    når månen blir større
  • vekse att
    bli dekt av vokstrar
  • vekse frå seg
    ikkje vekse meir
  • vekse med oppgåva
    bli meir dugande
  • vekse til
    bli vaksen med kvart
Artikkelside

vegetere

vegetera

verb

Opphav

latin vegetare ‘vekkje til liv, gro’

Tyding og bruk

  1. leve som ei plante, utan åndeleg verksemd
  2. i overført tyding: leve eit liv i gjerandsløyse
Artikkelside

vegetabilsk

adjektiv

Opphav

latin vegetabilis av vegetare ‘vekkje til liv, gro’

Tyding og bruk

som høyrer til planteriket;
som ein vinn ut or eller lagar av planter

Faste uttrykk

  • vegetabilsk olje
    planteolje
  • vegetabilske fibrar
    langstrekte, daude planteceller
Artikkelside

vassgro

substantiv hankjønn

Opphav

av gro (2

Tyding og bruk

vassplante med heile blad og trekanta stengel, Alisma plantago-aquatica
Artikkelside

tilgrodd

adjektiv

Opphav

perfektum partisipp av gro (2 og til (3

Tyding og bruk

Døme
  • ein tilgrodd hage
Artikkelside

spire 2

spira

verb

Opphav

av spire (1

Tyding og bruk

byrje å gro, skyte, vekse fram;
Døme
  • graset, kornet spirer;
  • det spirer og gror
Artikkelside

skit 1, skitt 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt skítr; av skite (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • gjere, lage, skite ein skit
  2. Døme
    • sleppe ein skit
  3. Døme
    • denne bilen er berre skiten
    • stakkarsleg, ussel person
      • du er ein skit
  4. i uttrykk som

Faste uttrykk

  • la skiten gro
    forsøme reinhaldet
  • skit la gå
    blås, pytt, la gå
Artikkelside

fastgrodd

adjektiv

Opphav

jamfør gro (2

Tyding og bruk

  1. som har festa seg og som er vanskeleg å fjerne
    Døme
    • fastgrodd skit
  2. i overført tyding: som ikkje let seg endre eller flytte
    Døme
    • ha fastgrodde vanar;
    • bli for fastgrodd på ein stad
Artikkelside

batne

batna

verb

Opphav

norrønt batna; samanheng med bate (1

Tyding og bruk

bli betre, betrast;
gro, heilast
Døme
  • sjukdomen batnar
Artikkelside
Side 4 av 5