Avansert søk

Vanleg søk

Bokmålsordboka 3 oppslagsord

Nynorskordboka 80 oppslagsord

asymmetrisk

adjektiv

Tyding og bruk

usymmetrisk;
ikkje einslaga
Døme
- bygningen har ei asymmetrisk form
ikkje jamt fordelt;
ubalansert
Døme
- maktforholdet er asymmetrisk

Faste uttrykk

asymmetrisk informasjon
det at to eller fleire partar har ulik mengd informasjon, til dømes at ein seljar har meir informasjon om ein salsvare enn kundane
asymmetrisk krigføring
krigføring der partane anten har veldig ulik kapasitet eller bruker vidt forskjellige metodar
asymmetriske lys
på bil: nærlys som lyser opp mest på høgre side av vegen

Artikkelside

holvene

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

kvar av dei to store blodårene som samlar blodet og leier det til høgre framkammer i hjartet

Artikkelside

hook

substantiv hankjønn

Uttale

huk

Opphav

frå engelsk ‘krok’

Tyding og bruk

kort, vassrett bokseslag med bøygd arm

Døme

han fekk inn ein høgre hook på motstandaren

Artikkelside

hand

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt hǫnd

Tyding og bruk

kroppsdel ytst på arm, med fingrar som mellom anna kan gripe og halde
Døme
- store hender;
- vaske hendene;
- bruke begge hendene;
- arbeide med hendene;
- ha hendene på ryggen;
- stå på hendene;
- klappe i hendene;
- vri hendene;
- spå i handa
brukt i uttrykk for helsing, semje eller liknande
Døme
- takke i handa;
- ta nokon i handa
brukt i uttrykk for arbeid, verksemd, medverknad eller liknande
Døme
- ikkje lyfte ei hand for å hjelpe;
- ikkje ta si hand i nokon ting;
- arbeidet er ferdig frå mi hand
brukt i uttrykk for eige, forvaring, makt, mynde, vern eller liknande
Døme
- ha mykje pengar mellom hendene;
- samle makta på få hender;
- vere i trygge hender;
- leggje noko i Guds hender
side, kant, plassering i høve til ein person
Døme
- huset ligg ved vegen på venstre handa;
- sitje ved Guds høgre hand
samling av kort som kvar av spelarane har fått tildelt i kortspel
Døme
- sitje med ei sterk hand
handskrift (1
Døme
- ha ei leseleg hand

Faste uttrykk

bere nokon på hendene
halde alt vondt borte frå nokon;
forkjæle
døy for eiga hand
ta livet av seg
falle i hendene på nokon
kome inn under makta til nokon
han fall i hendene på fienden
for handa
tilgjengeleg
nytte dei materialane ein har for handa
for hand
med handa eller hendene;
manuelt
bunaden er sydd for hand;
skrive brev for hand
frie hender
full handlefridom
ho fekk frie hender til å lage ein ny radioserie
frå første hand
direkte frå opphavsperson eller kjelde;
jamfør førstehands
få noko frå handa
fullføre noko;
bli ferdig med noko
få arbeidet frå handa
gje nokon ei hand
hjelpe nokon
gni seg i hendene
vere godt nøgd, særleg på grunn av stor vinning
gode kort på handa
gode argument, kvalifikasjonar eller liknande som gjer at ein stiller sterkt
gripe med begge hendene
ta imot med iver
eg greip sjansen med begge hendene
gå hand i hand
- gå og halde kvarandre i hendene
- gå føre seg samstundes;
  utvikle seg parallelt;
  følgjast
  urbanisering og avfolking går hand i hand
gå nokon til hande
assistere nokon
ha ei heldig hand med
ha ein god framgangsmåte med noko
ha hendene fulle
ha mykje å gjere;
vere travel
ha noko på handa
(i eit visst tidsrom) ha førsterett til noko
ha reine hender
vere uskuldig
halde handa si over
verne
i første hand
i byrjinga;
i første omgang
i hende
til rådvelde
eg har nett fått avgjerda i hende
ikkje sjå handa framfor seg
ikkje sjå noko som helst
leggje hand på
gjere lekamleg vald mot
leggje siste hand på noko
avslutte noko
leggje siste hand på verket
lett på handa
som gjer noko varleg og nøye
leve frå hand til munn
leve på ein måte så ein berre så vidt har nok til å klare seg
med handa på hjartet
for å vere heilt ærleg
med hard hand
på ein brutal måte
uvedkomande vart jaga bort med hard hand
med livet i hendene
med fare for når som helst å miste livet
med rund hand
rikeleg, raust
dele ut gåver med rund hand
med to tomme hender
utan noko;
på berr bakke
ho starta med to tomme hender og arbeidde seg opp
med våpen i hand
med våpenmakt
forsvare landet med våpen i hand
på andre hender
hos andre eigarar
føretaket heldt fram på andre hender
på eiga hand
utan hjelp frå andre;
for seg sjølv;
sjølvstendig
greie seg på eiga hand
sitje med hendene i fanget
ikkje gjere noko;
ikkje gripe inn
ei regjering som sit med hendene i fanget og lèt det forferdelege skje
slå handa av nokon
ikkje vilje ha noko å gjere med nokon;
svike nokon
ta hand om
ta seg av
ta hand om pasienten;
ta hand om oppgåvene
vere nokons høgre hand
vere ein uunnverleg hjelpar eller medarbeidar for nokon
vere sjefen si høgre hand

Artikkelside

halte

halta

verb

Tyding og bruk

vere halt;
gå ujamt;
dra på foten
Døme
- hesten haltar på høgre framfoten;
- halte og hinke
- brukt som adverb:
  ho kom haltande
i overført tyding: fungere dårleg;
vere lite treffande
Døme
- samanlikninga haltar
i overført tyding: ha mangelfull rytme
Døme
- det siste verset haltar litt

Artikkelside

halle

halla

verb

Opphav

norrønt halla

Tyding og bruk

stå skeivt eller liggje på skrå;
skråne (2
Døme
- halle framover;
- det hallar imot;
- det hallar unna;
- halle mot høgre i politikken;
- dagen hallar mot kveld
setje i ei skrå eller skeiv stilling;
bøye til sides
Døme
- hall ikkje båten;
- halle med hovudet;
- halle seg attover

Faste uttrykk

halle seg nedpå
leggje seg til å kvile litt
halle seg
bøye seg til sides

Artikkelside

veslefinger

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

den ytste, minste fingeren på ei hand

Døme

høgre veslefinger;
veslefingeren er ved sida av ringfingeren

Faste uttrykk

gje nokon veslefingeren
gje litt etter, slik at det fører til eit ynske om meir;
jamfør gjev ein fanden veslefingeren, tek han snart heile handa
i denne saka er det viktig at partiet ikkje gjev veslefingeren
gjev ein fanden veslefingeren, tek han snart heile handa
gjev ein litt etter i ei sak, kan motstandaren sjå det som eit høve til å be om meir
tvinne/snurre nokon rundt veslefingeren
få nokon til å gjere kva det skal vere;
herse med nokon
den nye eleven tvinna resten av klassa rundt veslefingeren