Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
54 treff

Bokmålsordboka 11 oppslagsord

mang en

determinativ kvantor

Opphav

av mellomnorsk mangr, trolig fra østnordisk, og ubestemt artikkel

Betydning og bruk

  1. i entall: en av flere
    Eksempel
    • han har tatt mangt et tungt tak;
    • vi har hatt mang en trivelig stund;
    • mang en ung jente måtte ut i tjeneste;
    • mang en sommerdag drog han til fjells;
    • det hendte mang en gang
  2. i nøytrum: mye forskjellig
    Eksempel
    • de fortalte mangt og mye;
    • ha mangt å lære
  3. i flertall: atskillige, ikke så få
    Eksempel
    • mange andre;
    • vi måtte gå mange ganger
Artikkelside

Nynorskordboka 43 oppslagsord

madam

substantiv hokjønn

Uttale

madamˊm

Opphav

same opphav som madame

Tyding og bruk

  1. om eldre forhold: (brukt i tiltale til) gift kvinne, særleg av borgarskapet og den lågare embetsstanden;
    jamfør frue og fru
    Døme
    • madam Larsen
  2. brukt skjemtande om kvinneleg ektefelle eller sambuar
    Døme
    • Nils og madammen drog på bytur
Artikkelside

hale/dra i land

Tyding og bruk

få i stand til sist;
berge;
Sjå: land
Døme
  • hale i land sigeren;
  • dei drog prosjektet i land
Artikkelside

land 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt land

Tyding og bruk

  1. del av jordoverflata som ikkje er dekt av vatn
    Døme
    • tørt land;
    • båten la frå land;
    • dra båten på land;
    • ro til land;
    • inne ved land
  2. geografisk og politisk eining;
    rike, stat
    Døme
    • her i landet;
    • dei afrikanske landa;
    • rike land;
    • land og folk
  3. grisgrendt område;
    landsbygd;
    til skilnad frå by (1, 1)
    Døme
    • bu på landet;
    • flytte frå landet til byen;
    • gjensidig forståing mellom by og land
  4. dyrka jordstykke eller mark;
    jordeigedom
    Døme
    • dei busette seg og rydda nytt land
  5. jordbotn, grunn (1, 1);
    terreng, lende;
    område
    Døme
    • fruktbart land
  6. førestelt eller abstrakt stad eller tilstand
    Døme
    • barndomens land

Faste uttrykk

  • bryte/erobre/vinne nytt land
    gjere noko som ikkje er gjort før, til dømes innan kunst eller vitskap
  • den må du lenger ut på landet med
    dette får du meg ikkje til å tru
  • gudsord frå landet
    naiv, urøynd person
  • gå i land
    slutte som sjømann
  • gå på land
  • hale/dra i land
    få i stand til sist;
    berge
    • hale i land sigeren;
    • dei drog prosjektet i land
  • her til lands
    her i landet
  • i land
    • på landjorda
      • ta arbeid i land etter nokre år til sjøs
    • opp på eller inn til land
      • hoppe i land frå båten;
      • vrakgods som driv i land
  • land og strand
    indre og ytre strok;
    mange stader;
    heile landet
    • fare land og strand rundt
  • på land
    på landjorda
    • forsøpling både i havet og på land
  • ro seg i land
    kome seg ut av ein floke (ved å endre taktikk)
  • sjå land
    sjå enden på eit langvarig arbeid eller liknande
  • ta land
    om båt: nå stranda
  • til lands
    • inn til land;
      i land (2)
      • kome seg til lands
    • på landjorda;
      på land
      • trafikken til lands, til sjøs og i lufta
  • vite kvar landet ligg
    skjøne den aktuelle situasjonen
Artikkelside

kurstad

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

stad ein dreg for å få medisinsk behandling;
jamfør kur (1, 1)
Døme
  • dei fasjonable kurstadane i Tyskland;
  • han drog til kurstaden for å få kvile
Artikkelside

kuranstalt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

stad der ein dreg for å få medisinsk behandling;
jamfør kur (1, 1)
Døme
  • ein kuranstalt for alkoholikarar;
  • ho drog til ein kuranstalt i Alpene
Artikkelside

koppel

substantiv inkjekjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin copula ‘band’

Tyding og bruk

  1. reim eller lekkje som bind saman halsbanda på hundar
  2. Døme
    • kvelpen drog i koppelet
  3. par eller flokk av hundar som er bundne saman med koppel (1)
  4. i overført tyding: gruppe, gjeng, klikk
    Døme
    • eit heilt koppel av motstandarar
Artikkelside

kanossagang

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet Canossa, festninga som keisar Henrik 4. drog til i 1077 for å gjera bot til paven

Tyding og bruk

Døme
  • gå kanossagang
Artikkelside

kjensel

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt kensl

Faste uttrykk

  • dra kjensel på
    kjenne att
    • ho drog kjensel på mannen;
    • dra kjensel på det musikalske uttrykket
Artikkelside

dra kjensel på

Tyding og bruk

kjenne att;
Sjå: kjensel
Døme
  • ho drog kjensel på mannen;
  • dra kjensel på det musikalske uttrykket
Artikkelside

jentegjeng

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

gjeng (2) med jenter
Døme
  • ho vart utsett for vald av ein jentegjeng;
  • vi var ein jentegjeng som drog til Italia kvar sommar
Artikkelside
Side 2 av 5