Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
45 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

Nynorskordboka 44 oppslagsord

avslutting

substantiv hokjønn

Opphav

av avslutte

Tyding og bruk

  1. det å avslutte noko;
    Døme
    • ho hadde ei svak avslutting på løpet;
    • teksta manglar ei avslutting;
    • syngje ein song til avslutting;
    • saka fekk ei endeleg avslutting
  2. markering av at noko er avslutta
    Døme
    • ha avslutting for ein medarbeidar som går av med pensjon
  3. i ballspel: skot på mål
    Døme
    • den knallharde avsluttinga gjekk forbi keeperen og i mål
Artikkelside

leve 1

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

ynske om eit godt og langt liv
Døme
  • ho avslutta tala si med eit leve for jubilanten
Artikkelside

kapittel

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt kapituli, kapitulum, av latin capitulum, diminutiv av caput ‘hovud’; jamfør kapitel

Tyding og bruk

  1. del eller avsnitt i bok, rapport eller liknande, ofte med overskrift
    Døme
    • kome til siste kapittel i boka;
    • boka er delt inn i kapittel;
    • ho las dei fem første kapitla
  2. i overført tyding: del av ei utvikling, forhold, livsløp eller liknande
    Døme
    • eit avslutta kapittel i livet
  3. munkane eller prestane i eit kloster eller ei kyrkje;
    styre for ein kyrkjeleg orden

Faste uttrykk

  • eit avslutta/tilbakelagt kapittel
    noko ein har gjort seg ferdig med
    • minna var eit avslutta kapittel;
    • å betale tv-lisens er eit tilbakelagt kapittel
  • eit kapittel for seg
    noko heilt spesielt
    • feiringa var eit kapittel for seg
  • eit mørkt kapittel
    ei vond hending eller sak
    • eit mørkt kapittel i kolonihistoria;
    • sesongen vart eit mørkt kapittel for laget
  • eit sørgjeleg kapittel
    ei tragisk historie frå byrjing til slutt
    • avisa kalla reforma eit sorgens kapittel
Artikkelside

nirvana

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

frå sanskrit ‘utslokning’

Tyding og bruk

  1. i buddhismen: tilstand av sæle når sjelevandringa er avslutta og individet har smelta saman med guddomen
  2. stad eller tilstand med fullkomen lykke og harmoni
Artikkelside

kontrollprøve

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

prøve som blir teken for å kontrollere (1) noko
Døme
  • ta ei kontrollprøve to veker etter at behandlinga er avslutta;
  • læraren tok av og til kontrollprøver for å sjekke om elevane hadde gjort leksene
Artikkelside

nedteljing

substantiv hokjønn

Opphav

etter engelsk countdown

Tyding og bruk

  1. systematisk prosedyre (2) for klargjering av til dømes eit romfartøy før oppskyting, avslutta med teljing av sekund frå 10 til 0 (startaugeblinken)
  2. i ulike konkurransar og liknande: teljing av sekunda ned til startaugeblinken
  3. i overført tyding: førebuing til ei komande hending
    Døme
    • nedteljinga til stortingsvalet har byrja
Artikkelside

etter at

subjunksjon

Tyding og bruk

innleier ei leddsetning som uttrykkjer at noko skjer etter at handlinga i leddsetninga er avslutta;
seinare enn det tidspunktet da;
Døme
  • etter at regnet kom, har det vorte grønt;
  • dei kom på besøk etter at dei hadde vore på ferie
Artikkelside

kjærastforhold, kjærasteforhold

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

det å vere kjærastar
Døme
  • utvikle eit kjærastforhold til nokon;
  • kjærastforholdet vart avslutta
Artikkelside

eit avslutta/tilbakelagt kapittel

Tyding og bruk

noko ein har gjort seg ferdig med;
Sjå: kapittel
Døme
  • minna var eit avslutta kapittel;
  • å betale tv-lisens er eit tilbakelagt kapittel
Artikkelside

daud og gravlagd

Tyding og bruk

Sjå: daud
  1. avliden og lagd i jorda
    Døme
    • keisaren er død og gravlagd for fleire hundre år sidan
  2. i overført tyding: avslutta og gløymd (2
    Døme
    • stykket er ikkje daudt og gravlagt heilt enno
Artikkelside
Side 2 av 5