Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 430 oppslagsord

substantiv

substantiv inkjekjønn

Opphav

latin (nomen) substantivum ‘(nomen) som står for substans’

Tyding og bruk

(ord frå ei) ordklasse som kan stå saman med (bunden eller ubunden) artikkel, og som ikkje kan gradbøyast;

namnord

Døme

ord som «hest», «stein», «kjærleik», «skriking» og «Kari» er substantiv

Artikkelside

rik

adjektiv

Opphav

norrønt ríkr, opphavleg ‘mektig’

Tyding og bruk

som eig mykje, som har rikeleg av noko
Døme
- ei rik og mektig kvinne;
- rike nasjonar;
- landet er rikt på vasskraft;
- rike oljefunn;
- ha ein rik fantasi;
- bli ei røynsle rikare
- brukt som substantiv:
  dei rike har det godt
som gjev god avkastning
Døme
- ein rik eplehaust;
- eit rikt fiske
som inneheld mykje av noko
Døme
- appelsin er rik på C-vitamin
som inneheld mykje forskjellig;
mangearta
Døme
- ein rik fauna;
- leve eit rikt liv

Faste uttrykk

rik onkel
person, bedrift eller liknande som bidreg til å styrkje økonomien
fotballaget treng ein rik onkel
smular frå dei rike sitt bord
det som blir til overs etter dei som har mykje

Artikkelside

bestå

verb

Uttale

beståˊ

Opphav

frå lågtysk

Tyding og bruk

få godkjent resultat på;
stå (3, 14);
klare (3, 1), greie (3, 2)
Døme
- bestå eksamen;
- du bestod prøva med glans
- brukt som substantiv:
  få bestått på oppgåva
halde ut;
halde seg;
stå ved lag;
eksistere, overleve
Døme
- så lenge verda består;
- eit arbeid som vil bestå lenge
- brukt som adjektiv:
  det beståande samfunnet;
  forsvare det beståande systemet

Faste uttrykk

bestå av
vere samansett av
vatn består av hydrogen og oksygen;
styret består hovudsakleg av kvinner
bestå i
liggje i, gå ut på
taktikken består i å handle varsamt;
utfordringa består i å føreslå gode løysingar
beståande av
som er sett saman av
universitetet, beståande av fire fakultet;
ei regjering beståande av dei borgerlege partia

Artikkelside

retrospektiv

adjektiv

Opphav

av latin retrospicere ‘sjå tilbake’

Tyding og bruk

som gjev eit attersyn;

tilbakeskodande

Døme

ei retrospektiv utstilling av Munch

brukt som substantiv:
- sjå noko i retrospektiv

Artikkelside

resterande

adjektiv

Opphav

av restere

Tyding og bruk

som står att

Døme

resterande gjeld

brukt som substantiv:
- det resterande må hentast innan ei veke

Artikkelside

opposisjonell

adjektiv

Tyding og bruk

som opponerer;
trettekjær
Døme
- vere ung og opposisjonell
brukt som substantiv: (politisk) motstandar
Døme
- juntaen dreiv klappjakt på opposisjonelle

Artikkelside

prostituert

adjektiv

Opphav

av prostituere

Tyding og bruk

som tener pengar på eller lever av å selje seksuelle tenester
Døme
- prostituerte kvinner
brukt som substantiv: person som lever av prostitusjon (1)
Døme
- gå til prostituerte