Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 27 oppslagsord

zoologi

substantiv hankjønn

Opphav

sjå -logi

Tyding og bruk

  1. grein av biologien som gjeld dyr og dyreliv
  2. lærebok i zoologi (1)
Artikkelside

overhud

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. ytste hudlag;
    til skilnad frå lêrhud og underhud
  2. i zoologi: vernande lag som dekkjer kroppen til virvellause dyr;
  3. i botanikk: vernande hinne som dekkjer overhuda på stenglar og blad;
Artikkelside

metamorfose

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk ‘omskaping’

Tyding og bruk

  2. i zoologi: utvikling gjennom eit larvestadium (og puppestadium) til vakse individ
Artikkelside

nymfe

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom latin; frå gresk , opphavleg ‘brur’

Tyding og bruk

  1. kvinneleg naturgud som ifølgje gresk mytologi bur i kjelder, trær og liknande
    Døme
    • dryader er nymfer som bur i tre
  2. vakker, ung kvinne
  3. i zoologi: insekt på larvestadiet
Artikkelside

ledd

substantiv inkjekjønn

led 2

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt liðr

Tyding og bruk

  1. samband mellom to eller fleire knoklar i kroppen på menneske og andre ryggradsdyr
    Døme
    • det ytste leddet på langfingeren
  2. rørleg kroppsdel som grensar opp til eit ledd (1)
    Døme
    • klemme ytste leddet på litlefingeren
  3. i zoologi: samband mellom segment i kroppen hos visse lågareståande dyr
  4. i zoologi: segment som grensar opp til eit ledd (3)
  5. i botanikk: kne (4)
  6. i botanikk: stykke av stengel mellom kne (4)
  7. rørleg del av ein maskin eller liknande
  8. einskild del i ein heilskap;
    Døme
    • ledd i ei kjede;
    • praksisperioden er eit viktig ledd i utdanninga
  9. i jus: avsnitt i ein lovtekst
    Døme
    • paragraf 17, 2. leddet
  10. Døme
    • gå i arv gjennom fleire ledd;
    • tremenningar er skylde i tredje leddet

Faste uttrykk

  • ut av ledd
    om kroppsdel: i galen stode
Artikkelside

naturhistorie

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. vitskap om og framstilling av historia til jorda innanfor zoologi, botanikk, paleontologi og geologi
  2. no sjeldan: samnemning for botanikk, zoologi og geologi
Artikkelside

kutikula

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , diminutiv av cutis ‘hud’

Tyding og bruk

  1. i zoologi: vernande lag som dekkjer kroppen til virvellause dyr;
    ytste forhorna lag av overhuda hos mange dyr
  2. i botanikk: vernande hinne som dekkjer overhuda på stenglar og blad
Artikkelside

kromatofor

substantiv hankjønn

Opphav

gresk nylaging; jamfør krom

Tyding og bruk

i botanikk og zoologi: celle(del) som inneheld pigment
Artikkelside

familie

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk; frå latin familia ‘familie, hushald’

Tyding og bruk

  1. gruppe med foreldre og barn som ofte er ein husstand
    Døme
    • ein familie på fem;
    • familien Andersen;
    • til Liv og Knut Haug med familie;
    • ha stor familie
  2. personar som er knytte saman gjennom slektskap eller ekteskap
    Døme
    • vere av god familie;
    • eg er i familie med henne;
    • berre den nærmaste familien vart beden i bryllaupet
  3. i botanikk eller i zoologi: gruppe av fleire slekter;
    undergruppe av ein orden (4)
  4. etterkomarar etter eitt avlsdyr
  5. i overført tyding: gruppe av ting eller fenomen som høyrer saman
    Døme
    • i dag er psykiatrien eit akta medlem av den medisinske familien;
    • dei presenterte ein ny familie av mobilar

Faste uttrykk

  • stifte familie
    etablere seg i eigen heim med partnar og få barn
Artikkelside

knoppskyting

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. i botanikk og zoologi: det å øksle seg med å skyte ut ein knopp eller utvekst som utviklar seg til eit eige individ
    Døme
    • knoppskyting er vanleg hos nesledyr
  2. i overført tyding: utviding i form av nye avdelingar, igangsetjing av nye aktivitar og liknande
    Døme
    • verksemda vil føre til knoppskyting
Artikkelside
Side 1 av 3