Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

tonem

substantiv inkjekjønn

Opphav

av tone (2 og -em; etter mønster av fonem

Tyding og bruk

tonegang, ordtone (i norsk og svensk) som skil elles like ord(grupper) frå kvarandre
Døme
  • stupet blir uttalt med tonem 1;
  • stupe blir uttalt med tonem 2
Artikkelside

dobbelt tonelag

Tyding og bruk

tonem 2;
Sjå: dobbel
Døme
  • ‘bonde’ har dobbelt tonelag
Artikkelside

tostavings tonelag

Tyding og bruk

dobbelt tonelag;
tonem 2;
Sjå: tonelag
Artikkelside

einstavings tonelag

Tyding og bruk

enkelt tonelag;
tonem 1;
Artikkelside

enkelt tonelag

Tyding og bruk

tonem 1;
til skilnad frå dobbelt tonelag;
Sjå: enkel
Artikkelside

-em

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå gresk og nylatin

Tyding og bruk

etterledd i ord for minste byggjekloss i ord som gjeld språkleg analyse, der førsteleddet seier kva side av språket det gjeld;
til dømes fonem, morfem og tonem
Artikkelside

cirkumfleks, sirkumfleks

substantiv hankjønn

Uttale

sirkumflekˊs

Opphav

av latin (accentus) circumflexus ‘ombøygd (aksent)'

Tyding og bruk

  1. diakritisk teikn brukt for å syne at ein lyd er fallen bort, til dømes i fôr for eldre foder;
  2. i språkvitskap: særskilt (oftast langdrege eller modulert) tonem i ei staving, særleg i ord som har hatt vokalbortfall, til dømes kast for kaste (infinitiv), i visse trønderske og nordnorske dialektar
Artikkelside

tostavingstonelag

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

tonem 2
Artikkelside

tonelag

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

Faste uttrykk

  • einstavings tonelag
    enkelt tonelag;
    tonem 1
  • tostavings tonelag
    dobbelt tonelag;
    tonem 2
Artikkelside

enkel

adjektiv

Opphav

frå lågtysk ‘einaste’; samanheng med ein (2

Tyding og bruk

  1. som er av éi eining;
    Døme
    • enkle vindauge;
    • enkel vegg;
    • enkel tråd
  2. samansett av få delar;
    lite innfløkt;
    utan noko ekstra
    Døme
    • enkel reiskap;
    • ein enkel melodi;
    • enkel kost;
    • enkel oppbygnad;
    • ein enkel, men elegant kjole;
    • gjere det enkelt
    • brukt som adverb
      • stova er enkelt møblert
  3. som krev lite;
    Døme
    • ha enkle vanar;
    • leve eit enkelt liv;
    • dei er enkle folk
  4. lett å forstå, gjere eller bruke;
    Døme
    • ei enkel oppgåve;
    • dette er enkelt å svare på
    • brukt som substantiv
      • det er ofte det enklaste som er det beste

Faste uttrykk

Artikkelside
Side 1 av 2