Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 21 oppslagsord

strykeinstrument

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

strengeinstrument der tonen kjem fram med at ein stryk bogen over strengene

ponticello

substantiv hankjønn

Uttale

pontiselˊlo, pontisjelˊlo; pontitsjelˊlo

Opphav

frå italiensk ‘lita bru’

Tyding og bruk

stol (5) på strykeinstrument

pizzicato 2

adverb

Uttale

pitsikaˊto

Opphav

av italiensk pizzicare ‘knipse’

Tyding og bruk

i musikk: spela ved å kneppe på strengene på eit strykeinstrument i staden for å bruke bogen

lire 1

substantiv hokjønn

Opphav

frå gresk; same opphav som lyre (1

Tyding og bruk

  1. strykeinstrument med strenger som blir sette i svingingar av eit hjul med handsveiv

kontrabass

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

største og djupaste strykeinstrument i eit orkester;

stol

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt stóll; truleg samanheng med stå (3

Tyding og bruk

  1. møbel til å sitje på
    Døme
    • barnestol;
    • kjøkenstol;
    • korgstol;
    • kubbestol;
    • lenestol;
    • liggjestol;
    • øyrestol;
    • setje seg på ein stol;
    • falle mellom to stolaròg: høve korkje til det eine el. det andre;
    • setje ein stol for døraòg: tvinge ein til å velje
  2. i samansetningar: symbol på embete, makt, vyrdnad
    Døme
    • bispestol;
    • domstol;
    • kongestol
  3. særleg i samansetningar: opphøgd stad, plattform til å tale frå
    Døme
    • lærestol;
    • preikestol;
    • talarstol;
    • presten stod alt på stolen
  4. berande ramme, stativ til noko
    Døme
    • takstol;
    • vevstol
    • brett på strykeinstrument til å spenne strengene over
      • stolen på ei fele

Faste uttrykk

  • stikke under stolen
    teie med (noko), løyne(noko)

gigje, gige

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt gígja, frå lågtysk; truleg samanheng med geie og gigle

Tyding og bruk

  1. mellomaldersk strykeinstrument med 2-3 strenger

gambe

substantiv hankjønn

Opphav

forkorting for italiensk viola da gamba ‘fotfiolin’; jamfør bratsj

Tyding og bruk

  1. celloliknande strykeinstrument
  2. orgelstemme med klang som frå gambe (1)

flageolett-tone, flageolettone

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

fløyteliknande tone frå strykeinstrument

tremolo

substantiv hankjønn

Opphav

italiensk ‘skjelving’; opphavleg av latin tremere ‘skjelve’

Tyding og bruk

forkorta trem.
  1. i musikk: snøgg oppattaking av ein tone (særleg på strykeinstrument) slik at det blir ein skjelvande lyd
  2. tone laga med tremolo (1)