Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 13 oppslagsord

slagord

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk; av slag (1

Tyding og bruk

Døme
  • politiske slagord
Artikkelside

brodd

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt broddr

Tyding og bruk

  1. spiss tapp, odd, pigg
    Døme
    • brodden på ein skistav
  2. metallplate med piggar på til å feste under skoa på glatt føre
    Døme
    • gå med broddar
  3. kvass stikkereiskap hos somme dyr, særleg insekt
    Døme
    • bier og kvefs har brodd
  4. i overført tyding: noko som verkar sårande, smertefullt eller provoserande;
    skarp og kritisk bodskap
    Døme
    • eit slagord med brodd;
    • filmen har brodd mot rasisme;
    • kunst utan brodd
  5. skarp, spiss utvekst i enden av blad;
    spire (1, 1) (på korn)

Faste uttrykk

  • i brodden for
    i leiinga av;
    i spissen for
    • ho stod i brodden for rørsla;
    • dei gjekk i brodden for meir forsking;
    • han stilte seg i brodden for eit opprør
  • ta brodden av
    veikje verknaden av;
    mildne
    • ta brodden av kritikken
Artikkelside

parole

substantiv hankjønn

Opphav

frå fransk ‘ord’, frå mellomalderlatin; same opphav som parabel

Tyding og bruk

  1. oppmoding om samordna handlemåte i visse situasjonar;
    Døme
    • parolane i demonstrasjonstoget
  2. orienterings- og instruksjonsmøte ved politiavdeling
Artikkelside

motto

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå italiensk, av seinlatin muttum ‘mumling’; jamfør fransk mot ‘ord’

Tyding og bruk

  1. slåande ord eller setning som i sum gjev uttrykk for det ein person, samskipnad eller liknande arbeider for;
    slagord, valspråk, parole
    Døme
    • idrettslaget har mottoet ‘Ei sunn sjel i ein sunn kropp’
  2. sentens, fyndord eller sitat nytta som overskrift til ei bok eller eit kapittel for å peike på hovudideen;
    stikkord som kjenneteikn på eit kunstverk som blir sendt inn til ei tevling
Artikkelside

hovudband

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

band kring hovudet
Døme
  • ho hadde på seg eit raudt hovudband;
  • demonstrantane hadde hovudband med slagord på
Artikkelside

løysingsord

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. ord som ein finn fram til ved å løyse ei kryssordoppgåve, ein rebus eller liknande
    Døme
    • løysingsordet var ‘brisling’;
    • du kan sende løysingsordet på e-post
  2. ord som uttrykkjer ein rådande idé eller tanke;
    Døme
    • industrireising var det politiske løysingsordet
Artikkelside

kamprop

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

Artikkelside

jakkemerke

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

lite merke med eit symbol eller slagord som ein kan ha på jakka
Artikkelside

immun

adjektiv

Opphav

av latin immunis ‘skattefri, rein for’

Tyding og bruk

  1. uimottakeleg for smittestoff og smittsam sjukdom
    Døme
    • vere immun mot malaria
  2. uimottakeleg for påverknad
    Døme
    • vere heilt immun overfor kritikk;
    • dei vart immune mot slagord
Artikkelside

transparent 2

substantiv hankjønn

Uttale

el. -paranˊg

Opphav

av transparent (3

Tyding og bruk

  1. bilete og/el. tekst på eit gjennomsynleg materiale som ein ser klart, eller som kan projiserast når det blir lyssett attanfrå
    Døme
    • bruke transparentar i undervisninga
  2. plakat med slagord, krav og liknande, som er laga av ei brei tøy- eller papirremse mellom to stenger, og som blir boren i demonstrasjonstog og liknande
Artikkelside
Side 1 av 2