Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 9 oppslagsord

samvære, samvær

substantiv inkjekjønn

Opphav

av være (1; jamfør norrønt samvera

Tyding og bruk

  1. det å vere saman;
    Døme
    • selskapeleg samvær;
    • takk for samværet!
  2. opphald på same staden
Artikkelside

menneskesky

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som unngår samvær med andre menneske;
  2. om dyr: som held seg unna menneske;
Artikkelside

lag

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt lag; samanheng med leggje

Tyding og bruk

  1. masse som er spreidd utover, oppå eller mellom noko;
    dekke, belegg
    Døme
    • eit tynt lag måling;
    • eit lag med krem;
    • vere dekt av eit lag med støv
  2. kvar av fleire flate einingar som ligg ovanpå eller utanpå kvarandre;
    sjikt
    Døme
    • ei blautkake med tre lag;
    • leggje veden i fleire lag;
    • ha på seg mange lag med klede
  3. sosial gruppe i eit samfunn;
    Døme
    • studentar frå høgare sosiale lag;
    • møte menneske frå alle lag i samfunnet
  4. krins av menneske i eit område som høyrer saman
  5. sosialt samvær;
    samkome, fest, selskap
    Døme
    • vere i godt lag;
    • takk for laget!
    • halde nokon med lag;
    • halde lag for nokon
  6. flokk som arbeider saman;
    organisasjon, samskipnad, klubb
  7. gruppe som deltek i konkurransar som ei eining
    Døme
    • det beste laget vann
  8. måte å fare fram mot nokon på;
    (god) måte å gjere noko på;
    Døme
    • ha godt lag med noko;
    • ha lag med ungar
  9. med preposisjonen i og adjektiv i superlativ: i litt for høg grad av det som adjektivet nemner
    Døme
    • i meste laget;
    • i minste laget;
    • boka er i lengste laget;
    • klokka sju er i tidlegaste laget;
    • løna var i knappaste laget
  10. ibuande eigenskap;
    veremåte;
    tendens
    Døme
    • ha eit underleg lag med auga;
    • ha lag til å leggje på seg
  11. Døme
    • vere i godt lag

Faste uttrykk

  • dei breie laga
    den store mengda av folk;
    massane;
    folk flest
    • dei breie laga av folket
  • det glatte lag
    sterk kritikk;
    utskjelling
    • journalistane fekk det glatte lag etter publiseringa av saka;
    • eg vart sint og gav han det glatte lag
  • gjere nokon til lags
    føye seg etter nokon;
    tilfredsstille nokon
  • ha eit ord med i laget
    vere med og avgjere
  • halde noko ved lag
    syte for at noko er uendra eller i stand
    • halde kollektivtrafikken ved lag
  • midt i laget
    middels
  • skilje lag
    gå frå kvarandre
  • spele på lag
    samarbeide
  • stå ved lag
    halde seg uendra;
    vare ved;
    gjelde
    • tilbodet står ved lag
  • ute av lage
    ikkje som vanleg;
    i ulage
    • eg er ute av lage
Artikkelside

herrebesøk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

besøk av ein mann, ofte med mål om seksuelt samvær
Døme
  • vente herrebesøk
Artikkelside

herreselskap

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. samkome for menn;
    jamfør selskap (2)
    Døme
    • vere beden i herreselskap
  2. samvær med ein mann;
    jamfør selskap (1)
    Døme
    • ho liker herreselskap
Artikkelside

tête-à-tête, tete-a-tete

substantiv hankjønn

Uttale

tetateˊt

Opphav

fransk

Tyding og bruk

samtale under fire auge, fortruleg samvær (mellom to personar av ulikt kjønn)
Døme
  • ha ein liten tête-à-tête
Artikkelside

selskap

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå lågtysk, jamfør norrønt selskapr m, av selle (2 og -skap (3; eigenleg ‘samling av kameratar’

Tyding og bruk

  1. Døme
    • for selskaps skuld;
    • halde ein med selskap;
    • kome i dårleg selskap
  2. Døme
    • halde, ha selskap;
    • bli beden i selskap
  3. samling av folk
    Døme
    • reiseselskap;
    • selskapet sit til bords enno
  4. samskipnad med eit visst føremål, særleg næringsdrift eller økonomisk verksemd
    Døme
    • aksjeselskap;
    • oljeselskap;
    • gå saman i eit selskap
Artikkelside

folkesky

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som unngår samvær med andre menneske;
    Døme
    • vere taus og folkesky
  2. om dyr: som held seg unna menneske
    Døme
    • gaupa er folkesky;
    • katten finst ikkje folkesky
Artikkelside

eskorte

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå mellomalderlatin excorrigere ‘følgje, vise til rette’

Tyding og bruk

  1. følgje av personar, køyretøy eller liknande som følgjer med nokon under transport for å verne eller ære dei;
    væpna følgje;
    Døme
    • kongeleg eskorte;
    • dei hadde med to politibilar som eskorte
  2. (person som tilbyr) sosialt samvær eller seksuelle tenester mot betaling
    Døme
    • arbeide som eskorte;
    • utføre tenester som massasje og eskorte
Artikkelside