Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 107 oppslagsord

ordning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å ordne (1)
    Døme
    • den kunsthistoriske ordninga av materialet
  2. måte som noko er ordna på;
    system
    Døme
    • ordninga med laurdagsfri
  3. Døme
    • kome fram til ei ordning
Artikkelside

opprydding, opprydjing

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å få noko tilbake til ein ordna tilstand;
    ordning (1), sortering
    Døme
    • oppryddinga i hagen etter vinteren
  2. i overført tyding: oppklaring av ein uklar situasjon eller liknande
    Døme
    • ei opprydding i klanderverdige tilhøve
Artikkelside

rammefinansiering

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ordning der ein tildeler midlar til eit føremål utan å stille detaljerte krav om bruken av midlane
Artikkelside

forfatning

substantiv hokjønn

Opphav

frå tysk ‘innretning, ordning’; samanheng med forfatte

Tyding og bruk

  1. Døme
    • i dårleg forfatning
  2. grunnleggjande reglar for korleis eit samfunn skal styrast;
    Døme
    • eit land med fri forfatning
Artikkelside

overeinskomst

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

avtale eller ordning som ein er overeins om;
Artikkelside

mentorordning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ordning som legg til rette for bruk av mentorar
Artikkelside

hypotagme

substantiv inkjekjønn

Uttale

hypotagˋme

Opphav

av gresk tagma ‘ordning, oppstilling’

Tyding og bruk

sambinding mellom to ledd der det eine leddet er underordna det andre;
hypotaktisk samband;
Døme
  • ‘den eldste dottera’ er eit hypotagme fordi adjektivet ‘eldste’ er underordna substantivet ‘dottera’
Artikkelside

nyordning

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

ny eller nyleg endra ordning (2)
Døme
  • det trengst ei nyordning av helsetenesta
Artikkelside

paratagme

substantiv inkjekjønn

Uttale

paratagˋme

Opphav

av gresk para- og tagma ‘ordning, oppstilling’; jamfør para-

Tyding og bruk

i språkvitskap: sambinding av to eller fleire sideordna setningsledd der kvart av ledda kan ha same funksjon (1) i setninga som heile sambandet;
parataktisk samband;
Døme
  • i setninga ‘Per, Ola og Kari gjekk heim’ er ‘Per, Ola og Kari’ eit paratagme
Artikkelside

paratakse

substantiv hankjønn

Uttale

paratakˋse

Opphav

av gresk taxis ‘ordning, oppstilling ved sida av’

Tyding og bruk

i språkvitskap: høve mellom ledd i eit paratagme;
Artikkelside
Side 1 av 11