Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 56 oppslagsord

nærmast, nærast

adverb

Opphav

superlativ av nær (2

Tyding og bruk

  1. Døme
    • kome nærmast etter nokon i køen
    • brukt som preposisjon:
      • sitje nærmast inngangen
  2. mest intim, fortruleg
    Døme
    • du står henne nærmast
  3. så godt som, nesten
    Døme
    • han er nærmast fritenkjar

Faste uttrykk

  • seg sjølv nærmast
    oppteken først av eigen føremon
Artikkelside

nærme

nærma

verb

Opphav

av nærmare (1

Faste uttrykk

  • nærme seg
    • kome nærmare
      • uvêret nærmar seg;
      • båten nærmar seg land;
      • nærme seg pensjonsalderen;
      • det nærmar seg slutten på ferien
    • grense til;
      likne på
      • dette nærmar seg svindel
Artikkelside

nær 1

adjektiv

Opphav

same opphav som nær (2

Tyding og bruk

  1. som er like ved;
    som ikkje er langt unna
    Døme
    • dei var nære grannar;
    • på nært hald;
    • i nær framtid
  2. Døme
    • ein nær ven;
    • det er eit nært forhold mellom dei;
    • han har nær kjennskap til miljøet
Artikkelside

nær 2

adverb

Opphav

norrønt nær, opphavleg komparativ av ná-; jamfør nærmare (2 og nærmast

Tyding og bruk

  1. ikkje langt borte;
    tett attmed
    Døme
    • dei bur nær byen;
    • øya låg nær land;
    • enden er nær
  2. intimt, tett
    Døme
    • ho er nær knytt til faren;
    • dei stod nær kvarandre i dei politiske spørsmåla;
    • ho stod den avlidne nær
  3. Døme
    • ho tener nær ein million i året;
    • han hadde nær forsnakka seg

Faste uttrykk

  • fjern og nær
    overalt, fleire stader
    • det kom gjester frå fjern og nær;
    • dei sendte brev til fjern og nær
  • liggje nær
    vere naturleg (3) eller rimeleg;
    vere nærliggjande (2)
    • det ligg nær å tru at dette kjem til å endre seg snart
  • nær på
    nesten, bortimot;
    på nippen til
    • det hadde nær på gått gale;
    • tene nær på 90 kroner timen;
    • vere nær på å gjere ein handel
  • nær sagt
    nesten;
    så å seie
    • han har gjort nær sagt heile arbeidet sjølv;
    • dei kunne gjere nær sagt alt
  • på langt nær
    slett ikkje;
    på ingen måte
    • planen er på langt nær oppfylt enno;
    • dei er ikkje på langt nær klare til å dra
  • på éin/eitt nær
    med eitt unntak
    • alle kandidatane, på éin nær, stod på eksamen;
    • på eitt nær har alle partia trekt seg frå regjeringa
  • så nær som
    unnteke
    • dei var der alle så nær som den yngste sonen
  • ta seg nær av
    bli lei for;
    sørgje over
    • han tok seg veldig nær av kritikken
  • trø/kome/gå nokon for nær
    fornærme eller krenkje nokon
Artikkelside

proksimal

adjektiv

Opphav

av latin proximus ‘nærmast’

Tyding og bruk

om organ og lekamsdelar: som ligg nær midtlinja i kroppen
Artikkelside

orkesterplass

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. tilskodarplass nærmast scena og orkesteret i til dømes eit teater
  2. i overført tyding: plass med god utsikt
    Døme
    • på terrassen hadde vi orkesterplass til solnedgangen
Artikkelside

okular

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå latin , av oculus ‘auge’

Tyding og bruk

linsesystem nærmast auget i eit optisk instrument;
Døme
  • okularet og objektivet i kikerten
Artikkelside

nest etter

Tyding og bruk

rett etter;
nærmast;
Sjå: nest
Døme
  • nest etter Duun liker ho Undset best;
  • han gjekk nest etter meg
Artikkelside

nestkommanderande

substantiv ubøyeleg

Opphav

av nest (2

Tyding og bruk

person som står nærmast under sjefen
Døme
  • han er nestkommanderande på skipet
Artikkelside

neste 2

adjektiv

Opphav

norrønt næstr, av nær (1; jamfør nest (2

Tyding og bruk

  1. nærmast følgjande;
    nærmaste i rekkja
    Døme
    • toget stoppar ikkje på neste stasjon;
    • eg ser fram til neste gong vi møtest;
    • vi gifter oss til neste år
  2. ikkje førstkomande, men den som kjem etter
    Døme
    • eg tek ferie neste fredag, men denne veka skal eg jobbe
Artikkelside
Side 1 av 6