Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 15 oppslagsord

kvarts

substantiv hankjønn

Opphav

av tysk Quarz

Tyding og bruk

hardt glasliknande mineral av silisiumdioksid
Døme
  • grått berg og kvit kvarts

porfyr

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk porphyra ‘purpur’, opphavleg om purpurfarga stein

Tyding og bruk

magmatisk bergart som inneheld korn av mineral, særleg feltspat og kvarts

kalsedon

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter namnet på byen Khalkedon ved Bosporos

Tyding og bruk

gråkvit, finkorna kvarts som blir brukt til smykkesteinar
Døme
  • agat, karneol og onyks er variantar av kalsedon

mineral

substantiv inkjekjønn

Opphav

av mellomalderlatin mineral(e), av minera ‘metallåre’; samanheng med mine (2

Tyding og bruk

  1. fast, uorganisk stoff av einsarta kjemisk samansetning som finst i jordskorpa
    Døme
    • feltspat og kvarts er grupper av mineral;
    • bergartene er bygde opp av mineral
  2. grunnstoff som ein må tilføre kroppen gjennom mat og drikke
    Døme
    • bær inneheld rikeleg med vitaminar og mineral

kvartsglas

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

glas av ukrystallisert kvarts

kvartsitt

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

bergart av krystallinsk kvarts og sandstein

jaspis

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom latin og gresk; frå hebraisk

Tyding og bruk

hard, ugjennomskinleg variant av kvarts (brukt til prydstein og smykke)

gneis

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; same opphav som gneiste (1

Tyding og bruk

krystallinsk, skifrig (1) bergart av kvarts, feltspat og glimmer (2)

granulitt

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør -litt

Tyding og bruk

finkorna bergart, særleg av kvarts og feltspat

granitt

substantiv hankjønn

Opphav

av italiensk granito ‘korna’, av latin granum ‘korn’; jamfør granat

Tyding og bruk

hard, eruptiv, kornete bergart av kvarts, feltspat og glimmer
Døme
  • stø som granitt

Faste uttrykk

  • kvit granitt
    prydstein av trondhjemitt