Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 18 oppslagsord

fattigdom

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det å vere fattig (1);
Døme
  • leve i naud og fattigdom
Artikkelside

proletar

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom tysk; frå latin proles ‘avkom’, opphavleg ‘person som berre gjer nytte med å avle barn’

Tyding og bruk

  1. person som lever av å selje arbeidskrafta si;
    Døme
    • proletarar i alle land, gå saman!
  2. medlem av samfunnsklasse som lever i fattigdom;
    person som ikkje eig noko
Artikkelside

pauperisme

substantiv hankjønn

Opphav

av latin pauper ‘fattig’

Tyding og bruk

fattigdom (som sosialt fenomen)
Artikkelside

kamp 1

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå latin campus ‘(slag)mark’

Tyding og bruk

  1. fiendtleg samanstøyt;
    slag, strid
    Døme
    • vere i kamp;
    • ein kamp på liv og død;
    • rundt 1000 soldatar fall i kamp;
    • kampane ved Verdun
  2. slagsmål
    Døme
    • det vart ein kamp på tørre nevane
  3. i idrett: konkurranse, kappestrid
    Døme
    • ein kamp mellom Viking og Brann
  4. krafttak for å oppnå noko eller vinne over noko eller nokon;
    konflikt eller motsetnad mellom stridande interesser
    Døme
    • kjempe ein kamp for å bli trudd;
    • det er kamp om studieplassar;
    • kampen mot fattigdom;
    • mane til kamp mot korrupsjon;
    • mange gjev opp utan kamp;
    • ein kamp mellom by og land

Faste uttrykk

  • gje opp kampen
    gje opp å kjempe
  • i kampens hete
    i ein opphissa situasjon der ein slåss for eigne saker og meiningar
    • det var mykje som kom fram i kampens hete
  • kamp på kniven
    hard kamp
    • det er ein kamp på kniven for å halde på lokalsjukehusa
  • kampen for tilværet
    kampen for å overleve
  • ta opp kampen
    begynne å kjempe
Artikkelside

motverke

motverka

verb

Tyding og bruk

(prøve å) ta bort verknaden av;
motarbeide;
vege opp
Døme
  • fluor motverkar tannrote;
  • ein strategi for å motverke fattigdom
Artikkelside

korrelasjon

substantiv hankjønn

Opphav

frå mellomalderlatin; jamfør korrelat

Tyding og bruk

(innbyrdes) samanheng;
Døme
  • dårleg korrelasjon;
  • ingen korrelasjon;
  • studien viste ein korrelasjon mellom fattigdom og rusproblem
Artikkelside

nedkjemping

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å nedkjempe
Døme
  • nedkjemping av fattigdom
Artikkelside

naud, nød

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt nauð(r)

Tyding og bruk

  1. vanskeleg situasjon;
    fare, krise
    Døme
    • vere i naud
  2. stor mangel;
    fattigdom, armod;
    skort
    Døme
    • lide naud;
    • yte bistand der nauda er størst
  3. tvingande grunn
    Døme
    • eg har ikkje naud til å gjere det

Faste uttrykk

  • ha inga naud
    ikkje vere nokon fare
    • det har inga naud
  • i nauda skal ein venene røyne
    sanne vener hjelper ein om ein får det vanskeleg
  • med naud og neppe
    knapt nok;
    berre så vidt
  • med nauda
    knapt nok;
    så vidt
  • naud lærer naken kvinne å spinne
    ein finn ei løysing når ein er i ein vanskeleg situasjon
  • når nauda er størst, er hjelpa nærmast
    når alt ser vanskeleg ut, kan det vere at ein får hjelp
  • til naud
    i naudsfall, i verste fall
  • vere i naud for
    mangle
    • vere i naud for arbeidsplassar
Artikkelside

elendigheit

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å vere elendig (1);
    Døme
    • vere vitne til elendigheita
  2. fysisk eller psykisk dårleg tilstand;
Artikkelside

elendig

adjektiv

Opphav

frå lågtysk opphavleg med tyding ‘frå framandt land’

Tyding og bruk

  1. i svært dårleg tilstand på grunn av fattigdom, sorg, ulykke;
    Døme
    • vere sjuk og elendig;
    • sjå elendig ut
    • brukt som substantiv:
      • ho er ein av dei elendige
  2. av særs dårleg kvalitet;
    Døme
    • elendig reiskap;
    • elendig resultat;
    • elendige vilkår
    • brukt som adverb:
      • stå elendig til
  3. Døme
    • desse elendige rekningane;
    • din elendige tosk
Artikkelside
Side 1 av 2