Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 48 oppslagsord

bergart

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av berg

Tyding og bruk

fast, uorganisk masse samansett av fleire slag mineral
Døme
  • gneis er ei bergart

profil 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

same opphav som profil (1

Tyding og bruk

tverrsnitt av konstruksjonsdel, bygning, jordmasse, bergart eller liknande;
skjematisk teikning av slikt snitt
Døme
  • eit u-forma profil

berg

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt berg, bjarg

Tyding og bruk

  1. heil eller samanhengande steinmasse;
    Døme
    • byggje på berg;
    • nakne berget stikk fram
  2. fjellslag, bergart
    Døme
    • hardt berg
  3. stor høgd av berg (1);
    (lite) fjell
    Døme
    • mellom bakkar og berg utmed havet;
    • stø som berg
  4. stor haug, dunge
    Døme
    • eit berg av mjølsekker

Faste uttrykk

  • her på berget
    (frå Holbergs ‘Erasmus Montanus’) her heime
  • stå som i berg
    stå heilt fast
    • maskinen stod som i berg
  • tru kan flytte berg
    tru kan utrette store ting

metamorf

adjektiv

Opphav

av meta- og -morf

Tyding og bruk

om bergart: som er endra i struktur på grunn av skiftingar i trykk og temperatur inne i jordskorpa

porfyr

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk porphyra ‘purpur’, opphavleg om purpurfarga stein

Tyding og bruk

magmatisk bergart som inneheld korn av mineral, særleg feltspat og kvarts

olivinstein

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. bergart som for det meste inneheld olivin
  2. smykkestein av olivin

larvikitt

substantiv hankjønn

Opphav

etter namnet på byen Larvik; jamfør -itt (1

Tyding og bruk

bergart av syenitt som blir brukt til prydstein

lasurstein

substantiv hankjønn

Opphav

av latin lapis lazuli; jamfør lasur

Tyding og bruk

bergart med djupblå farge, av mineralet lasuritt

malm 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt malmr; samanheng med male

Tyding og bruk

  1. bergart med så mykje (tung)metall i at det løner seg å vinne det ut
    Døme
    • bryte malm
  2. metallblanding der kopar er det viktigaste emnet
  3. indre ved i trestammer;
  4. i overført tyding: kjerne (4), kraft (1, 9)

leirskifer

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

bergart av sediment av leire