Avansert søk

10 treff

Nynorskordboka 10 oppslagsord

unne

unna

verb

Opphav

norrønt unna ‘elske, unne’; samanheng med åst

Tyding og bruk

med glede la nokon få, ha eller oppnå noko
Døme
  • dei unnte henne sigeren;
  • alle unner han vel;
  • dei unner seg ikkje skikkeleg mat;
  • dette er deg vel unnt;
  • eg unnte han å slite litt;
  • eg unner ingen å oppleve dette

ynde 2

ynda

verb

Opphav

jamfør bokmål og dansk ynde; truleg samanheng med unne eller omlaga av dette under påverknad av ynde (1

Tyding og bruk

like særs godt
Døme
  • læraren yndar Arne framfor dei andre barna;
  • ho ynda å snakke om seg sjølv
  • brukt som adjektiv:
    • ein ynda tilhaldsstad;
    • dei mest ynda diktarane våre

Faste uttrykk

  • ynde seg inn hos
    prøve å bli likt av (nokon)
    • han forstod å ynde seg inn hos sjefen

sløsj, slush

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

  1. leskedrikk med konsistens som sørpe (1, 1)
    Døme
    • sløsj med colasmak;
    • unne seg ein sløsj når det er fint vêr
  2. tjuktflytande, isaktig væske;
    Døme
    • snøen vart til sløsj

matro

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

fred til å ete
Døme
  • unne nokon matro;
  • la henne få matro

forunne

forunna

verb

Opphav

av for- (2

Tyding og bruk

la bli til del
Døme
  • det er ikkje alle forunnt å kome dit

åst

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ást; samanheng med unne

Tyding og bruk

særleg i folkeviser: kjærleik

favorisere

favorisera

verb

Opphav

frå fransk; av favoritt

Tyding og bruk

gje føremoner til;
vere ekstra velvillig mot;
unne framom andre
Døme
  • favorisere sine eigne

luksus

substantiv hankjønn

Opphav

av latin luxus

Tyding og bruk

overdriven prakt;
overdrive forbruk
Døme
  • dei lever eit liv i luksus;
  • eg vil unne meg den luksusen no i ferien

misunne

misunna

verb

Tyding og bruk

ynskje seg noko ein annan har;
vere bitter eller sjalu over at ein annan har visse føremoner;
ikkje unne;
Døme
  • eg misunner deg som skal reise på ferie;
  • han misunnte dei hytta ved sjøen;
  • eg misunner deg ikkje det oppdraget

time 2

tima

verb

Opphav

norrønt tíma, samanheng med I time

Tyding og bruk

  1. få seg til, gidde, idast
    Døme
    • ho timde ikkje gjere noko
    • unne (seg), ha råd til
      • han timde ikkje ete
  2. plage, gnage, tære, gå inn på
    Døme
    • kva er det som timer deg?