Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 254 oppslagsord

teikn

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt teikn eller tákn

Tyding og bruk

merke brukt til identifisering
Døme
- gjere teikn til nokon;
- ikkje vise teikn til anger;
- det er ikkje teikn til snø enno;
- dugnaden er eit teikn på god naboskap
- - kjenneteikn
  - krossteikn
  - stjerneteikn
symbol for eit tydingsinnhald, særleg om del av alfabet eller skriftsystem
- - bokstavteikn
  - runeteikn
  - skiljeteikn
  - talteikn
varsel (2)
Døme
- eit godt teikn;
- teikn i i tida;
- teikn og under

Faste uttrykk

teikn i sol og måne
teikn som tyder på at noko kjem til å hende

Artikkelside

teikne

teikna

verb

Opphav

norrønt teikna eller tákna

Tyding og bruk

lage bilete av eller gje att ved hjelp av strekar
Døme
- lære å teikne;
- teikne etter naturen;
- ho teiknar ein blomster
framstille skisse, plan eller likande med strekar
Døme
- teikne eit nytt hus;
- teikne nye møbelmodellar
skrive, notere
Døme
- teikne ned nokre ord
føre opp (namnet til ein person) på liste og liknande (som medlem, tingar og liknande)
Døme
- teikne nye medlemer;
- teikne seg på ei liste
(prøve å) sikre seg, få del i, bli eigar av (ved skriftleg avtale, ved å la seg notere og liknande)
Døme
- teikne aksjar;
- han teikna seg for 1000 kr på gjevarlista
syne teikn til, peike i retning av
Døme
- året teiknar godt
skildre i ord
Døme
- teikne eit bilete av situasjonen

Faste uttrykk

teikne seg
- framtre i omriss
  skuggen teikna seg av mot veggen
- vise seg;
  kome fram
  det teiknar seg nye skiljelinjer i debatten
teikne seg for
kjøpe aksjer for (eit visst beløp)
teikne til
gje von om;
sjå ut til å vilje bli
det teiknar til å bli eit rekordår

Artikkelside

spørsmålsteikn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

teikn (?) som ein set etter ei spørjande hovudsetning;

teikn (?) ein set i i margen eller liknande der noko er tvilsamt eller utydeleg;

spørjeteikn

Døme

gløyme å setje spørsmålsteikn

Faste uttrykk

setje spørsmålsteikn ved
stille seg undrande, tvilande eller skeptisk til noko
han sette spørsmålsteikn ved forklaring til den sikta
sjå ut som eit levande spørsmålsteikn
sjå heilt uforståande ut

Artikkelside

spørjeteikn

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

teikn (?) ein set etter ei spørjande hovudsetning;

teikn (?) ein til dømes set i margen på ein tekst for å vise tvil eller usikkerheit;

spørsmålsteikn

Artikkelside

tendens

substantiv hankjønn

Opphav

av fransk tendance; jamfør tendere

Tyding og bruk

retning som noko eller nokon hallar eller strevar mot;
tildriv
Døme
- han har ein tendens til å stamme;
- bilen har ein tendens til å dra mot høgre;
- ho syner opprørske tendensar
tilløp til eller teikn på utvikling i ei viss retning
Døme
- arbeidsløysa har ein synkande tendens;
- sjå tendensar på at utviklinga snur;
- statistikken syner ingen klar tendens
føremål som fargar eit kunstnarleg verk eller ei vitskapleg framstilling
Døme
- boka har ein moraliserande tendens;
- avisa har ein konservativ tendens

Artikkelside

tanketom

adjektiv

Tyding og bruk

utan teikn på tankeverksemd
Døme
- eit tanketomt uttrykk
banal, einfaldig
Døme
- tanketomme ytringar
som ikkje krev mykje tankeverksemd
Døme
- eit tanketomt og underhaldande tv-program