Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 165 oppslagsord

slags

adjektiv

Opphav

opphavleg genitiv av slag (

Tyding og bruk

som er av eit visst slag (2
Døme
- det er ein slags bil;
- du skal ha mange slags takk;
- eit slags påfunn;
- dei fekk tolv slags kaker;
- han er aldri ute i den slags vêr
som knapt eller med naud kan seiast å vere av gjeldande type
Døme
- ei slags snikring;
- han er ein slags skodespelar, men jobbar mest som kelnar

Faste uttrykk

all slags
som femner om fleire variantar enn ein kan rekne opp;
allslags
han var redd alle slags ormar;
alle slags kaker
kva for slags
kva for ein type
kva for slags dekk bruker du?
kva slags
kva for ein type
kva slags ost liker du best?
mange slags
av eller med fleire ulike slag
på mange slags vis;
mange slags frukt er til sals

Artikkelside

kunst

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

av lågtysk , opphavleg ‘det å kunne’

Tyding og bruk

oppøvd evne;
dugleik
Døme
- kunsten å gå på ski;
- gjere kunstar på hesteryggen;
- magiske kunstar
- - ingeniørkunst
  - kokekunst
  - legekunst
uttrykk for eller medviten bruk av menneskeleg fantasi og skaparevne til å skape verk som påverkar mottakaren kjenslemessig, estetisk eller intellektuelt
Døme
- kunst og kultur;
- norsk kunst;
- ofre seg for kunsten
- - diktekunst
  - målarkunst
  - tonekunst
produkt av kunstnarleg verksemd;
kunstverk (1)
Døme
- ho har mykje kunst på veggene
- - brukskunst
triks;
list (2
Døme
- bruke alle slags kunstar for å kome unna
brukt som føreledd i samansetningar: kunstig eller syntetisk framtilt produkt;
til skilnad frå naturprodukt
- - kunstgras
  - kunstis
  - kunstsilke

Faste uttrykk

dei frie kunstane
kunnskap som ein borgar i mellomalderen burde ha (grammatikk, dialektikk, logikk, retorikk, aritmetikk, astronomi og musikk);
allmenndanning
det er ingen kunst
det er ikkje eit problem;
det er ikkje vanskeleg
det er ingen kunst å lage gode vaflar;
å stå på ski er ingen kunst;
å gå på hender? Det er jo ingen kunst!
etter alle kunstens reglar
etter god skikk for det som skal gjerast;
svært grundig

Artikkelside

sprangriding

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

form for ridesport der hesten med ryttar skal hoppe over ymse slags hinder

Artikkelside

mange

adjektiv

Opphav

fleirtal av mang

Tyding og bruk

talrike, atskillege, ikkje få
Døme
- mange stader;
- mange gonger;
- for mange år sidan;
- mange slag av bær og frukt
brukt som substantiv, særleg om personar
Døme
- mange av dei kom ikkje;
- det er mange som har ferie no

Faste uttrykk

mange om beinet
mange som kappast om eit gode
mange slags
av eller med fleire ulike slag
på mange slags vis;
mange slags frukt er til sals
mange takk
brukt for å uttrykkje at ein er svært takksam

Artikkelside

mølle

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt mylna, av seinlatin molina, av latin mola ‘møllestein’; samanheng med male

Tyding og bruk

(fabrikk)anlegg der ein knuser eller mel noko, særleg korn;
kvern (2), mylne (1)
- - papirmølle
  - valsemølle
maskin som lagar om ei form for arbeid eller energi til ei anna form;
mylne (2)
- - tredemølle
  - vindmølle
slags brettspel;
mil (2, 1), mylne (3)

Faste uttrykk

den som kjem først til mølla, får først male
den som er først ute, får noko først;
det har fordelar å vere først ute
først til mølla
brukt for å seie at den som er først ute, får noko først;
jamfør den som kjem først til mølla, får først male
det er berre 200 billettar, så her gjeld det å vere først til mølla
få vatn på mølla
få stadfesta meininga si og derfor kunne hevde henne enda ivrigare enn før;
bli ivrig
kritikarane har fått vatn på mølla etter tapet

Artikkelside

mylne

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt mylna, frå seinlatin molina, av latin mola ‘møllestein’; samanheng med male

Tyding og bruk

(fabrikk)anlegg der ein knuser eller mel noko, særleg korn;
kvern (2), mølle (1)
maskin som lagar om ei form for arbeid eller energi til ei anna form;
mølle (2)
slags brettspel;
mil (2, 1), mølle (3)