Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 15 oppslagsord

skalle 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt skalli; samanheng med skål (1

Tyding og bruk

  1. (fram)hovud;
    Døme
    • ha rukker i skallen;
    • flytte brillene opp i skallen;
    • ha lite vit i skallen
  2. puff, støyt med panna;
    jamfør springskalle
    Døme
    • gje nokon ein skalle
  3. tørr, steinete jordrygg
  4. banke (1, 1), grunne i sjøen
Artikkelside

skalle 2

substantiv hankjønn

Opphav

same opphav som skalle (1 eigenleg ‘skinn frå skallen på rein’

Tyding og bruk

vinterskotøy av reinskinn med håra ut
Døme
  • samane bruker skallar
Artikkelside

skalle 3

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med skjel

Tyding og bruk

avhoggen bjelkeende
Artikkelside

hornrot

substantiv hokjønn

Opphav

jamfør rot (1

Tyding og bruk

stad der eit horn (1) er festa til skallen
Artikkelside

tett

adjektiv

Opphav

norrønt þéttr; tyding 5 etter engelsk tight

Tyding og bruk

  1. som ikkje har hol, opning, gjennomgang;
    Døme
    • lydtett;
    • lystett;
    • vasstett;
    • korken er tett;
    • tønna, vasken er tett;
    • vere tett i nasen
  2. som er utan (eller med berre små) hol, sprekkar eller mellomrom;
    som er dekt eller fylt av einskilddelar eller -individ i stort tal med små mellomrom;
    ugjennomsiktig, ugjennomtrengeleg, tjukk
    Døme
    • tett hekk, gjerde, kratt, skog, gras, hår;
    • garn med tette masker;
    • det er tett med folk, hus, bilar, bladlus;
    • tett snø(fall), regn;
    • tett som hagl;
    • det snør tett;
    • tett skodde;
    • lufta er tett av røyk – fylt, tung;
    • tett mørker
    • i uttrykk:
  3. samantrengd, ihoppressa, konsentrert;
    Døme
    • tett busetnad;
    • tett trengsel
    • særleg som adverb
      • stå, gå, sitje tett;
      • bu tett
    • nært, utan mellomrom, stramt
      • klemme noko(n) tett inntil seg;
      • danse tett saman;
      • kleda slutta tett om kroppen
    • nær, like, kloss (inntil, ved noko)
      • bu tett ved skulen
  4. som har ein fast konsistens;
    fast bygd, solid;
    Døme
    • ein tett kar, plugg
  5. Døme
    • tett i skallen, nøtta;
    • vere litt tett
  6. som går føre seg med stutte mellomrom
    Døme
    • tette togavgangar;
    • i tett rekkjefølgje
    • som adverb: med stutte mellomrom, ofte, støtt
      • bilane køyrer tett;
      • drikke tett

Faste uttrykk

  • halde tett
    òg overf: ikkje seie noko
  • tett i tett
    med stutt eller lite mellomrom
  • tett i tett
    i talrik mengd med små mellomrom
Artikkelside

stange

stanga

verb

Opphav

norrønt stanga; kanskje av stong

Tyding og bruk

  1. støyte, renne skallen eller horna mot noko
    • geitene stanga kvarandre;
    • stange hovudet i, mot dørkarmen;
    • bli stanga forderva;
    • stange horna av seg – rase ut
    • båten stanga seg gjennom isen
  3. i overført tyding:
    • bilkøen stanga seg fram;
    • stange hovudet mot lover og paragrafar
Artikkelside

sletne

sletna

verb

Tyding og bruk

bli slett (3, 1), slettare
Døme
  • vegen sletna og vart breiare;
  • rukkene i skallen sletna
Artikkelside

skrukke 2

skrukka

verb

Tyding og bruk

lage skrukkar på;
Døme
  • skrukke panna, skallen;
  • skrukke ut ein dress
Artikkelside

skrukk

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med norrønt skrokkr ‘samanskrumpa kropp’

Tyding og bruk

stor fald, rukke
Døme
  • ha skrukkar i skallen;
  • skrukkar på kjolen

Faste uttrykk

Artikkelside

skallereim

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

reim på beksel som går tvert over skallen
Artikkelside
Side 1 av 2