Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
9 treff

Nynorskordboka 9 oppslagsord

selskapeleg, selskapleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som gjerne søkjer selskap med andre;
    som liker å omgåast andre;
    Døme
    • ha ein selskapeleg natur;
    • hunden vår er veldig selskapeleg
  2. som har preg av selskap (2);
    som høver for eller er merkt av selskapslivet;
    Døme
    • eit selskapeleg samvære;
    • ha mange selskapelege talent;
    • det var lite selskapeleg liv i heimen
Artikkelside

ute

adverb

Opphav

norrønt úti; av ut

Tyding og bruk

  1. under open himmel;
    i friluft;
    motsett inne (1)
    Døme
    • gå ute og fryse;
    • liggje ute;
    • barna er ute og leiker;
    • eg finn dei verken ute eller inne;
    • ute på trappa
  2. på ein stad unna eit visst utgangspunkt;
    Døme
    • ute på fjorden;
    • ute på kjøkenet;
    • ute ved kysten;
    • ute på øyane
  3. ikkje heime;
    ikkje til stades
    Døme
    • sjefen er ute;
    • vere ute og handle
  4. heimanfrå i lengre tid;
    i utlandet;
    på framand stad
    Døme
    • han var ute under krigen;
    • ute og heime
  5. heimanfrå for å vere selskapeleg
    Døme
    • vere ute på byen;
    • ho er ute til langt på natt
  6. utanfor sitt vanlege hus, hylster, dekke eller liknande
    Døme
    • kyllingen er ute av skalet;
    • skjorteflaket heng ute;
    • kniven er ute av slira
  7. brukt for å vise at noko er fjerna, ekskludert eller liknande;
    ikkje lenger del av
    Døme
    • garden er ute av familien;
    • ho er ute av konkurransen;
    • han er ute av soga
  8. i verksemd, på ferde, til stades
    Døme
    • vere tidleg ute;
    • ho er ute med strekane sine;
    • han er ute og skriv i avisa att;
    • vere ute etter revansje
  9. brukt for å uttrykkje at ein møter noko eller er utsett for noko, oftast vanskeleg eller ubehageleg
    Døme
    • vere ute for eit uhell;
    • ho var ute for ein svindlar på internett
  10. til endes;
    forbi, slutt;
    utgått
    Døme
    • fristen er ute;
    • før året er ute;
    • snipp, snapp, snute, så var eventyret ute
  11. ikkje på moten;
    ikkje etterspurd;
    motsett inne (6)
    Døme
    • slengbukser er heilt ute no

Faste uttrykk

  • hundre og eitt ute
    det ser verkeleg ille ut;
    spelet er tapt;
    jamfør hundreogein
    • er flyet forseinka, er hundre og eitt ute;
    • no er hundre og eitt ute
  • ille ute
    i store vanskar;
    i stor fare
    • bøndene var ille ute når innhaustinga slo feil
  • ute av spel
    ikkje kunne delta i noko;
    ikkje vere aktivt med på noko
    • han har brote foten og er ute av spel fram til jul
  • vere seint ute
    vere (for) sein til noko;
    vere forseinka
    • vere seint ute med julegåvene;
    • han var altfor seint ute og slapp ikkje inn på stadion
  • vere ute av seg
    kjenne sterke kjensler av sorg, fortviling eller liknande
    • ho var heilt ute av seg av sorg;
    • eg vart heilt ute av meg da hunden min forsvann
  • vere ute av stand til
    ikkje ha krefter eller makt til;
    ikkje makte, ikkje orke
    • ho er ute av stand til å forsørgje seg sjølv
  • vere ute etter
    prøve å treffe (nokon); prøve å få has på
  • vere ute med nokon
    ikkje vere håp om redning;
    vere fortapt
    • båten kantrar, det er ute med oss!
Artikkelside

selskapsliv

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

selskapeleg aktivitet
Døme
  • dei var mykje med i selskapslivet
Artikkelside

tyd

adjektiv

Opphav

norrønt þýðr

Tyding og bruk

  1. blid, venleg, godsleg;
    omgjengeleg
    Døme
    • ho er støtt så tyd og blid
  2. om dyr: spak (2, 3), tam;
    selskapeleg, folkekjær
  3. lett å handsame;
    føyeleg, mjuk
    Døme
    • tydt skinn
Artikkelside

hageselskap

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. selskapeleg samvære i ein hage
  2. samskipnad for hageinteresserte
Artikkelside

omgåast

verb

Tyding og bruk

  1. ha (selskapeleg) samkvem med;
    vere saman med
    Døme
    • omgåast med grannane
  2. sysle med;
    pønske på
    Døme
    • han omgjekst med tankar om å bli diktar
  3. bruke, handsame
    Døme
    • sprengstoff er livsfarleg dersom ein omgåst det uvarleg
Artikkelside

representasjon

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. det å vere representant (1)
    Døme
    • få representasjon i kommunestyret
  2. samling av representantar
    Døme
    • diplomatisk representasjon
  3. selskapeleg arrangement i offisiell eller forretningsmessig samanheng
    Døme
    • firmaet har store utgifter til representasjon
Artikkelside

mottaking

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

  1. det å ta imot eller bli motteken;
    Døme
    • ho fekk ei varm mottaking
  2. omtale og vurdering av noko som blir lansert, publisert eller liknande
    Døme
    • romanen fekk ei blanda mottaking
  3. selskapeleg tilstelling
    Døme
    • halde mottaking for 30 gjester
  4. det å motta (digitale eller elektriske) signal
    Døme
    • mottaking av landbasert kringkasting
Artikkelside

fest 3

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; samanheng med ferie

Tyding og bruk

  1. religiøs høgtid
  2. selskapeleg samkome, kalas;
    Døme
    • gå på fest;
    • invitere heile familien til fest;
    • ta seg ein fest;
    • festen varte til langt på natt
  3. Døme
    • det var ein fest å kome dit;
    • livet med deg er ein fest
Artikkelside