Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 7 oppslagsord

rune 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt rún ‘løyndom, rune’

Tyding og bruk

  1. teikn for språklyd i det eldste germanske alfabetet
  2. trolldomsteikn, magisk teikn
    Døme
    • rite, riste runer
Artikkelside

riste 2

rista

verb

Opphav

norrønt rísta

Tyding og bruk

skjere i;
risse inn
Døme
  • riste runer
Artikkelside

ætt

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt ætt (átt); samanheng med eige (2

Tyding og bruk

  1. samnemning på alle dei som er (eller reknar seg å vere) etterkomarar etter ein og same person;
    òg: familie
    Døme
    • han skjemmer ikkje ætta;
    • same ætta hadde budd på garden i fleire hundre år;
    • han var av dei gjævaste ættene i landet;
    • samle heile ætta;
    • dei var i ætt – av same ætt;
    • han var i ætt med grannen – av same ætt som grannen
  2. Døme
    • den unge ætta som no veks opp
    • vind og vêr frå ein viss kant;
      vêr av eit visst slag;
      luft
      • det er ingen varme i ætta – vinden bles ikkje frå ein slik kant at det er varmt;
      • det er så kald (ei) ætt i dag
  4. gruppe på åtte runer, det vil seie ⅓ av den eldre runerekkja

Faste uttrykk

  • miste ætta
    bli ættvill
Artikkelside

tyde 2

tyda

verb

Opphav

norrønt þýða; av tjod eigenleg ‘gjere skjønleg for folket’

Tyding og bruk

  1. finne meininga eller innhaldet i;
    Døme
    • tyde runer, skriftteikn;
    • tyde draumar, gåter
  2. ha som meining eller innhald;
    vilje seie;
    stå for, vere det same som
    Døme
    • Messias tyder ‘den som er salva’;
    • kva tyder dette teiknet, skiltet?
    • ein hestesko tyder lykke;
    • klokka er ti – det tyder at toget har gått
  3. gje som hovudinntrykk, sjå ut til, peike mot
    Døme
    • alt tyder på at brannen er påsett

Faste uttrykk

  • tyde ut
    forklare, tolke
Artikkelside

runologi

substantiv hankjønn

Opphav

sjå -logi

Tyding og bruk

lære om (tyding av) runer
Artikkelside

runerekke, runerekkje

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

alfabet av runer
Døme
  • den eldre og den yngre runerekkja
Artikkelside

bok 1

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt bók; same opphav som bøk , opphavleg ‘tavle av bøketre med runer på’

Tyding og bruk

  1. samanhefta eller innbundne ark med tekst og/eller bilete på
    Døme
    • lese ei bok;
    • bla i boka;
    • ho har gjeve ut fleire bøker
  2. særleg om eldre skrifter: kvar av dei bolkane eit større bokverk er delt inn i
    Døme
    • det er 39 bøker i Det gamle testamentet
  3. hefta eller innbundne blad til å skrive eller teikne på
    Døme
    • teikne i ei bok
  4. noko som liknar ei bok (1, 1)

Faste uttrykk

  • bøkenes bok
    Bibelen
  • ei lukka bok
    noko som er ukjent eller uforståeleg
    • dei åra er ei lukka bok
  • ha hug til boka
    ha leselyst
  • ha pengar på bok
    ha pengar i banken
  • handle på bok
    kjøpe på kreditt
  • lese som ei open bok
    gjennomskode, skjøne
    • eg las henne som ei open bok
Artikkelside