Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 13 oppslagsord

rastlaus

adjektiv

Opphav

av rast (3

Tyding og bruk

Døme
  • vandre rastlaus omkring
Artikkelside

oppjaga

adjektiv

Opphav

jamfør jage

Tyding og bruk

  1. Døme
    • vere forvirra og oppjaga
  2. Døme
    • spele marsjen i eit oppjaga tempo
Artikkelside

nervøs

adjektiv

Opphav

frå fransk; av latin nervosus ‘senesterk’

Tyding og bruk

  1. som gjeld nervane
    Døme
    • nervøse lidingar;
    • få nervøst samanbrot
  2. som har dårlege nervar;
    Døme
    • han vart nervøs av det store arbeidspresset;
    • ho gjekk med korte, nervøse steg
  3. Døme
    • du gjer meg nervøs;
    • ho var veldig nervøs for oppkøyringa;
    • faren tok til å bli nervøs for guten
  4. i overført tyding: ustabil
    Døme
    • ein nervøs aksjemarknad
Artikkelside

natur

substantiv hankjønn

Opphav

av latin natura ‘fødsel’; jamfør norrønt náttúra

Tyding og bruk

  1. landskap som ikkje er skapt av menneske, som har eit plante- og dyreliv, og som kan skildrast ut frå topografi, klima og liknande;
    til skilnad frå byar, parkar, gardar og liknande
    Døme
    • rein og urørt natur;
    • kome seg ut i naturen;
    • vern om naturen;
    • oppleve den storslåtte naturen
  2. den sanselege eller materielle verda som heilskap, den ytre røynda;
    til skilnad frå den åndelege eller indre verda
    Døme
    • lovene i naturen
  3. noko opphavleg, uutvikla, lite påverka av menneska; motsett kultur
    Døme
    • attende til naturen;
    • kamp mellom natur og kultur
  4. medfødd eller opphavleg knippe eigenskapar ved ei gruppe, ein person, ein ting eller eit fenomen;
    vesen, eigenart, grunnhått, drift (3);
    Døme
    • høna er frå naturen si side aktiv
  5. karakteristisk måte å te seg på hos eit levande vesen, typisk med individuelle skilnader i ei gruppe;
    legning, sinnelag, temperament, gemytt, lynne
    Døme
    • av natur er eg rastlaus

Faste uttrykk

  • liggje i sakas natur
    vere gjeve av naturlege tilhøve
    • det ligg i sakas natur at frivillig arbeid ikkje er noko vi kan påleggje folk
  • tre av på naturens vegner
    trekkje seg vekk for å gå på do
Artikkelside

ha kvikksølv i baken

Tyding og bruk

ikkje kunne halde seg i ro;
vere rastlaus;
Sjå: kvikksylv
Artikkelside

kvikksølv, kvikksylv

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt kviksilfr, etter latin argentum vivum ‘levande sylv’; jamfør kvikk

Tyding og bruk

  1. giftig, sølvkvitt metallisk grunnstoff (1) som har atomnummer 80;
    kjemisk symbol Hg
  2. målesøyle i termometer;
    temperatur
    Døme
    • kvikksølvet står på 20 °C

Faste uttrykk

  • ha kvikksølv i baken
    ikkje kunne halde seg i ro;
    vere rastlaus
Artikkelside

hyperaktivitet

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

særs rastlaus åtferd;
stor uro
Artikkelside

haste

hasta

verb

Opphav

av lågtysk hasten

Tyding og bruk

  1. vere i annsam eller rastlaus rørsle
    Døme
    • ho hastar av stad;
    • dei hasta frå stad til stad;
    • elva hastar mot havet
  2. vere presserande
    Døme
    • det hastar med å finne ei løysing
Artikkelside

unådig

adjektiv

Tyding og bruk

  1. ikkje nådig;
    som misliker (noko);
    Døme
    • unådig kritikk
  3. i ulag, gretten, grinete;
    Døme
    • ungen er så unådig

Faste uttrykk

  • ta unådig opp
    bli fornærma eller harm over (utsegna, handlinga)
Artikkelside

unelaus

adjektiv

Tyding og bruk

utan une (1;
Artikkelside
Side 1 av 2