Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 26 oppslagsord

porøs

adjektiv

Opphav

frå fransk; sjå pore (1

Tyding og bruk

som har porer eller fine kanalar;
Døme
  • porøs trefiberplate;
  • porøse bergarter

svampe seg

Tyding og bruk

bli svampete, porøs;
Sjå: svampe

balsatre

substantiv inkjekjønn

Opphav

av balsa

Tyding og bruk

tropisk tre med lauvblad og porøs og særs lett ved (1, 1);
Ochroma pyramidale
Døme
  • flåten Kon-Tiki vart bygd av balsatre

froden

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • froden ved;
  • froden snø

føyr

adjektiv

Opphav

samanheng med fausk

Tyding og bruk

føyren, porøs
Døme
  • føyr snø

laus

adjektiv

Opphav

norrønt lauss; same opphav som tysk los

Tyding og bruk

  1. som ikkje er bunden eller festa til noko;
    som har losna eller kan løysast lett
    Døme
    • rive seg laus;
    • hunden er laus;
    • ein sofa med lause puter;
    • sjuåringen har fleire lause tenner;
    • sleppe laus hestane
    • brukt som adverb:
      • ha håret laust;
      • latteren sit laust
  2. som ikkje er samla til eit heile;
    i enkelte delar
    Døme
    • lause delar av huset kan ramle ned;
    • skrive ned ord og uttrykk på lause lappar
  3. som ikkje er fast oppbygd, ikkje kompakt eller tett;
    porøs, grisen, lite solid
    Døme
    • ein laus knute;
    • laus grus;
    • ein laus deig;
    • eit laust handtrykk
    • brukt som adverb:
      • eit laust vove stoff
  4. som ikkje er grundig;
    upåliteleg
    Døme
    • eit laust overslag;
    • laust snakk;
    • lause rykte;
    • ei lausere tilknyting
  5. utan forpliktingar
    Døme
    • vere laus og ledig;
    • eit laust kjærleiksforhold
  6. Døme
    • det gjekk på helsa laus

Faste uttrykk

  • bere laus/laust
    byrje
    • no ber det laus/laust med uvêr
  • brake laus/laust
    • ta til med dundrande lyd
      • applausen braka laus/laust;
      • uvêret braka laus/laust
    • ta til med futt og fart
      • turistsesongen brakar laus/laust om ein månad
  • bryte laus/laust
    begynne brått og veldig
    • uvêret braut laus/laust
  • gyve laus på
    • ta fatt på
    • gjere åtak på nokon
  • gå laus på
    • gjere åtak på
      • dei gjekk laus på ein parkert bil
    • byrje med;
      ta fatt på
      • skal vi gå laus på oppgåva?
  • ha ein skrue laus
    vere litt skrullete
  • i laus vekt
    om vare: som ikkje er pakka og vegen på førehand
    • selje grønsaker i laus vekt;
    • prisen på matpoteter i laus vekt
  • i lause lufta
    • fritt ut i lufta
      • ho såg ut i lause lufta;
      • han slo i lause lufta med paraplyen
    • utan tilknyting til noko
      • påstandane heng i lause lusfta
  • laus i fisken
    veik, slapp
  • laus i snippen
    uhøgtideleg, laussleppt
    • han var morosam og høveleg laus i snippen
  • lause fuglar
    personar som har falle utanfor i samfunnet og som ikkje har nokon plass å bu
    • bygget er ein tilhaldsstad for byens lause fuglar
  • laust og fast
    likt og ulikt
    • snakke om laust og fast
  • slå seg laus
    retteleg more seg

hosen

adjektiv

Opphav

av hose (1

Tyding og bruk

  1. Døme
    • kleda var hosne
  2. Døme
    • foten er hosen

oasis

substantiv hankjønn

Opphav

same opphav som oase, opphavleg varemerke

Tyding og bruk

porøs, vassugande blokk til å setje blomster i

-øs

adjektiv

Opphav

frå fransk -eux; latin -osus, ‘utstyrt med’

Tyding og bruk

ending som lagar adjektiv;
i ord som nervøs, porøs og tuberkuløs

fosen, fósen

adjektiv

Tyding og bruk

Døme
  • fósen ved;
  • fóse brød;
  • tjukk og fósen i andletet