Nynorskordboka
laus
adjektiv
eintal | fleirtal | ||
---|---|---|---|
hankjønn / hokjønn | inkjekjønn | bunden form | |
laus | laust | lause | lause |
gradbøying | ||
---|---|---|
komparativ | superlativ ubunden form | superlativ bunden form |
lausare | lausast | lausaste |
Opphav
norrønt lauss; same opphav som tysk losTyding og bruk
- som ikkje er bunden eller festa til noko;som har losna eller kan løysast lett
Døme
- rive seg laus;
- hunden er laus;
- ein sofa med lause puter;
- sjuåringen har fleire lause tenner;
- sleppe laus hestane
- brukt som adverb:
- ha håret laust;
- latteren sit laust
- som ikkje er samla til eit heile;i enkelte delar
Døme
- lause delar av huset kan ramle ned;
- skrive ned ord og uttrykk på lause lappar
- som ikkje er fast oppbygd, ikkje kompakt eller tett;porøs, grisen, lite solid
Døme
- ein laus knute;
- laus grus;
- ein laus deig;
- eit laust handtrykk
- brukt som adverb:
- eit laust vove stoff
- som ikkje er grundig;upåliteleg
Døme
- eit laust overslag;
- laust snakk;
- lause rykte;
- ei lausere tilknyting
- utan forpliktingar
Døme
- vere laus og ledig;
- eit laust kjærleiksforhold
Faste uttrykk
- bere laus/laustbyrje
- no ber det laus/laust med uvêr
- brake laus/laust
- ta til med dundrande lyd
- applausen braka laus/laust;
- uvêret braka laus/laust
- ta til med futt og fart
- turistsesongen brakar laus/laust om ein månad
- bryte laus/laustbegynne brått og veldig
- uvêret braut laus/laust
- gyve laus på
- ta fatt på
- gjere åtak på nokon
- gå laus på
- gjere åtak på
- dei gjekk laus på ein parkert bil
- byrje med;
ta fatt på- skal vi gå laus på oppgåva?
- ha ein skrue lausvere litt skrullete
- i laus vektom vare: som ikkje er pakka og vegen på førehand
- selje grønsaker i laus vekt;
- prisen på matpoteter i laus vekt
- i lause lufta
- fritt ut i lufta
- ho såg ut i lause lufta;
- han slo i lause lufta med paraplyen
- utan tilknyting til noko
- påstandane heng i lause lusfta
- laus i fiskenveik, slapp
- laus i snippenuhøgtideleg, laussleppt
- han var morosam og høveleg laus i snippen
- lause fuglarpersonar som har falle utanfor i samfunnet og som ikkje har nokon plass å bu
- bygget er ein tilhaldsstad for byens lause fuglar
- laust og fastlikt og ulikt
- snakke om laust og fast
- slå seg lausretteleg more seg