Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
9 treff

Nynorskordboka 9 oppslagsord

popularitet

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin

Tyding og bruk

det å vere populær (1)
Døme
  • nyte stor popularitet
Artikkelside

tape terreng

Tyding og bruk

miste makt, popularitet eller liknande;
Sjå: tape, terreng
Døme
  • regjeringa taper terreng i høve til opposisjonspartia
Artikkelside

tape 2

tapa

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt tapa

Tyding og bruk

  1. lide tap;
    miste
    Døme
    • tape ein formue;
    • tape på verksemda;
    • sjåføren tapte kontrollen over bilen
    • brukt som adjektiv:
      • tapt inntekt;
      • den tapte generasjonen
    • brukt som substantiv:
      • ta att det tapte
  2. lide nederlag;
    bli slått
    Døme
    • tape ein krig;
    • spelet er tapt
    • brukt som adjektiv:
      • den tapande part;
      • ei tapt sak

Faste uttrykk

  • det tapte paradiset
    forvunnen eller tapt lykketilstand
  • gje tapt
    gje opp, kome til kort
    • bortelaget måtte gje tapt etter ein jamn kamp
  • gå tapt
    gå til spille, bli borte
    • fleire menneskeliv gjekk tapt
  • ikkje vere tapt bak ei vogn
    ikkje vere rådvill i ein vanskeleg situasjon
  • ingenting å tape
    ingen reell risiko eller konsekvens
    • vi har ingenting å tape på å prøve
  • slaget er tapt
    sigeren eller målet er uoppnåeleg
    • innsjå at slaget er tapt;
    • slaget er tapt for dei som vil ha ny toglinje
  • tape på poeng
    tape ved å ha fått færrast poeng (i idrettar som boksing og bryting)
  • tape seg
    • bli ringare i utsjånad eller kvalitet;
      falme
      • ho har tapt seg sidan sist;
      • tape seg i verdi
    • bli (gradvis) borte;
      svinne bort
      • forelskinga tapar seg fort;
      • minnet tapte seg med åra
  • tape terreng
    miste makt, popularitet eller liknande
    • regjeringa taper terreng i høve til opposisjonspartia
Artikkelside

terreng

substantiv inkjekjønn

Opphav

av fransk terrain; jamfør latin terra ‘jord’

Tyding og bruk

  1. lende, mark, område (særleg utanfor tettbygde strøk)
    Døme
    • i bratt terreng;
    • huset låg fint til i terrenget
  2. i overført tyding: saksområde, fagområde
    Døme
    • det politiske terrenget

Faste uttrykk

  • liggje lågt i terrenget
    ikkje markere seg
    • ho låg lågt i terrenget for ikkje å irritere han
  • sondere terrenget
    • granske eit terreng (1) grundig
    • skaffe seg oversyn over ein situasjon eller eit tilhøve
  • tape terreng
    miste makt, popularitet eller liknande
    • regjeringa tapar terreng i høve til opposisjonspartia
  • vinne terreng
    ha framgang
Artikkelside

unnabakke

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. bakke som går nedover;
    Døme
    • etter motbakken kjem det ein unnabakke
  2. brukt som adverb: nedover (1)
    Døme
    • no ber det unnabakke;
    • det hallar unnabakke
  3. i overført tyding: situasjon som (fort) blir dårlegare
    Døme
    • avisopplag i unnabakke
  4. brukt som adverb: dårlegare (med helse, økonomi, popularitet eller liknande);
    Døme
    • det gjekk unnabakke økonomisk
Artikkelside

nedover

preposisjon

Tyding og bruk

  1. langsetter, over og i retning ned;
    Døme
    • gå nedover gata
    • brukt som adverb:
      • flyet kom nedover igjen
  2. brukt som adverb: sørover
    Døme
    • reise nedover til Jæren
  3. i overført tyding: dårlegare (med helse, økonomi, popularitet eller liknande)
    Døme
    • det går nedover med dei
Artikkelside

aksje

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom nederlandsk, eller tysk, frå latin actio ‘handling’; same opphav som aksjon

Tyding og bruk

  1. eigardel i eit aksjeselskap
    Døme
    • ha aksjar i ei bedrift;
    • kjøpe og selje aksjar;
    • teikne aksjar for 50 000 kroner;
    • spekulere i aksjar
  2. skriftleg prov på aksje (1)
  3. i overført tyding: popularitet
    Døme
    • eit parti med stigande aksjar
  4. i idrett: napp (2, 3)
    Døme
    • sikre seg den første aksjen i vandrepokalen
Artikkelside

folketokke

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

det å vere godt omtykt;
Døme
  • miste folketokken sin
Artikkelside

folkefagnad

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

hylling frå store delar av folket;
Artikkelside