Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 70 oppslagsord

last 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

frå lågtysk, jamfør norrønt lest; samanheng med lade (2 og lass

Tyding og bruk

  1. gods til frakt med eit transportmiddel
    Døme
    • tung last;
    • farleg last;
    • skjule seg i lasta
  2. Døme
    • høvla last

Faste uttrykk

  • leggje nokon noko til last
    klandre eller laste nokon for noko
    • han hadde ikkje gjort noko gale som dei kunne leggje han til last
  • liggje nokon til last
    vere til byrd for nokon
    • eg vil helst ikkje liggje familien til last
  • segle med lik i lasta
    vere plaga med eller hindra av gamle feil, tradisjonar, fordomar eller liknande
Artikkelside

last 2

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt lǫstr; jamfør islandsk lá ‘klandre’

Tyding og bruk

  1. dårleg eller umoralsk vane;
    Døme
    • leggje av seg ei last;
    • ha mange laster

Faste uttrykk

  • stå last og brast
    halde saman i medgang og motgang;
    dele godt og vondt
    • han stod last og brast med medarbeidarane sine
Artikkelside

laste 1

lasta

verb

Opphav

frå lågtysk, av last (1; tyding 4 etter engelsk load

Tyding og bruk

  1. føre last om bord i eit skip;
    lesse på til dømes ei vogn;
    motsett losse (1)
    Døme
    • skipet er lasta med tømmer;
    • laste opp bilen
  2. ta inn last
    Døme
    • skipet lastar kaffi i Santos
  3. romme (1) (av last)
    Døme
    • skipet lastar 5000 tonn
  4. i IT: overføre data eller program til ei lagereining

Faste uttrykk

  • laste ned
    overføre data frå ei ekstern lagereining til si eiga lagereining
    • laste ned ein film frå nettet på mobilen
  • laste opp
    overføre data frå si eiga lagereining til ei ekstern lagereining
    • laste opp bileta på serveren
Artikkelside

laste 2

lasta

verb

Opphav

norrønt lasta; av last (2

Tyding og bruk

klage på;
Døme
  • eg lastar den andre sjåføren for kollisjonen;
  • ho kan ikkje lastast
Artikkelside

prise 1

substantiv hokjønn

Opphav

gjennom lågtysk; frå fransk prendre ‘ta’

Tyding og bruk

handelsfartøy (med last) som er teke som krigsbytte

Faste uttrykk

  • god prise
    fartøy ått av ein fiendestat (eller nøytralt fartøy som har brote nøytralitetsreglane) som ein krigførande stat har rett til å føre i land og eigne til seg
    • erklære skipet som god prise
Artikkelside

overlast

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

  1. for stor eller for tung last
    Døme
    • lastebilen hadde fem tonn i overlast
  2. tilsidesetjing
    Døme
    • lide overlast
Artikkelside

losse

lossa

verb

Opphav

frå lågtysk eller nederlandsk

Tyding og bruk

  1. føre lasta ut or eit fartøy;
    motsett laste (1
    Døme
    • losse ein båt;
    • losse appelsinar
  2. bli tømd for last
    Døme
    • skipet lossa i Bergen
Artikkelside

lest 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt lest; av lågtysk last ‘last’

Tyding og bruk

  1. eldre rommål, lik 12–24 tønner
  2. eldre vekteining, lik (6–)12 skippund
  3. eldre måleining for lasteevna til eit fartøy
Artikkelside

lastepall

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

pall (4) til å lagre eller frakte last på
Artikkelside

liggje nokon til last

Tyding og bruk

vere til byrd for nokon;
Sjå: last
Døme
  • eg vil helst ikkje liggje familien til last
Artikkelside
Side 1 av 7