Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 67 oppslagsord

last 1

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

frå lågtysk, jamfør norrønt lest; samanheng med lade (2 og lass

Tyding og bruk

  1. gods til frakt med eit transportmiddel
    Døme
    • tung last;
    • farleg last;
    • skjule seg i lasta
  2. Døme
    • høvla last

Faste uttrykk

  • leggje nokon noko til last
    klandre eller laste nokon for noko
    • han hadde ikkje gjort noko gale som dei kunne leggje han til last
  • liggje nokon til last
    vere til byrd for nokon
    • eg vil helst ikkje liggje familien til last
  • segle med lik i lasta
    vere plaga med eller hindra av gamle feil, tradisjonar, fordomar eller liknande

last 2

substantiv hankjønn eller hokjønn

Opphav

norrønt lǫstr; jamfør islandsk ‘klandre’

Tyding og bruk

  1. dårleg eller umoralsk vane;
    Døme
    • leggje av seg ei last;
    • ha mange laster

Faste uttrykk

  • stå last og brast
    halde saman i medgang og motgang;
    dele godt og vondt
    • han stod last og brast med medarbeidarane sine

laste 1

lasta

verb

Opphav

frå lågtysk, av last (1; tyding 4 etter engelsk load

Tyding og bruk

  1. føre last om bord i eit skip;
    lesse på til dømes ei vogn;
    motsett losse (1)
    Døme
    • skipet er lasta med tømmer;
    • laste opp bilen
  2. ta inn last
    Døme
    • skipet lastar kaffi i Santos
  3. romme (1) (av last)
    Døme
    • skipet lastar 5000 tonn
  4. i IT: overføre data eller program til ei lagereining

Faste uttrykk

  • laste ned
    overføre data frå ei ekstern lagereining til si eiga lagereining
    • laste ned ein film frå nettet på mobilen
  • laste opp
    overføre data frå si eiga lagereining til ei ekstern lagereining
    • laste opp bileta på serveren

laste 2

lasta

verb

Opphav

norrønt lasta; av last (2

Tyding og bruk

klage på;
Døme
  • eg lastar den andre sjåføren for kollisjonen;
  • ho kan ikkje lastast

liggje nokon til last

Tyding og bruk

vere til byrd for nokon;
Sjå: last
Døme
  • eg vil helst ikkje liggje familien til last

gå i ballast

Tyding og bruk

la fartøyet gå utan last, men med ballast;
Sjå: ballast

stå last og brast

Tyding og bruk

halde saman i medgang og motgang;
dele godt og vondt;
Sjå: brast, last
Døme
  • han stod last og brast med medarbeidarane sine

segle med lik i lasta

Tyding og bruk

vere plaga med eller hindra av gamle feil, tradisjonar, fordomar eller liknande;
Sjå: last, lik

leggje nokon noko til last

Tyding og bruk

klandre eller laste nokon for noko;
Sjå: last
Døme
  • han hadde ikkje gjort noko gale som dei kunne leggje han til last

kaskotrygde

kaskotrygda

verb

Tyding og bruk

trygde (3) eit transportmiddel (bil, fly, skip) mot all skade, frårekna eventuell skade på last og personar;