Avansert søk

172 treff

Nynorskordboka 172 oppslagsord

kunstig

adjektiv

Opphav

av lågtysk kunstich

Tyding og bruk

  1. laga av menneske eller maskinar;
    til skilnad frå naturleg (2)
    Døme
    • ho hadde to kunstige hofter;
    • dropsa var laga med kunstig søtstoff
  2. som ikkje verkar ekte eller oppriktig;
    Døme
    • setje eit kunstig skilje;
    • han hadde ei kunstig framferd
    • brukt som adverb
      • ho oppførte seg kunstig og unaturleg

Faste uttrykk

  • kunstig anding
    • metode for å starte eller oppretthalde anding hos ein person som ikkje pustar sjølv
      • dei gav kunstig anding og hjartemassasje til sjukebilen kom
    • økonomisk eller annan støtte til verksemd eller liknande som ikkje ville klart seg utan
      • næringa har fått millionar i kunsting anding
  • kunstig intelligens
    eigenskap ved datamaskinar som minner om menneskeleg intelligens, til dømes evne til å lære og korrigere seg sjølv;
    jamfør KI
  • kunstig koma
    det at ein person er lagt i koma (1 under medisinsk kontroll, for at pasienten skal få ro og sleppe påkjenningar

tuttifruttismak

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

(kunstig) smak av fleire frukter;
Døme
  • tran med tuttifruttismak er faktisk ikkje så verst

nevral, neural

adjektiv

Opphav

jamfør nevr-

Tyding og bruk

som gjeld nervesystemet

Faste uttrykk

virtuell

adjektiv

Opphav

gjennom fransk, frå mellomalderlatin; av latin virtus ‘kraft’

Tyding og bruk

  1. som førestiller eller simulerer noko i den fysiske røynda;
    fiktiv, kunstig
    Døme
    • virtuelle bilete;
    • køyre bil i ei virtuell verd;
    • dei fekk ei virtuell omvising i bygget
  2. i fysikk, om kraft: som er til stades, men er uverksam;
    potensiell

Faste uttrykk

  • virtuell røyndom/verkelegheit
    dataskapt illusjon som, ved å bruke briller eller hjelm med innebygd dataskjerm kopla til ein datamaskin, gjev brukaren ei oppleving av å vere på ein annan (oppdikta eller verkeleg) stad

uekte

adjektiv

Tyding og bruk

  1. kunstig, falsk, imitert
    Døme
    • uekte perler
  2. Døme
    • eit uekte smil

Faste uttrykk

søtingsmiddel

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

middel til å gjere noko søtt, søtare med;

Faste uttrykk

  • kunstig søtingsmiddel
    søtingsmiddel utan sukker
    • aspartam og sakkarin er eksempel på kunstige søtingsmiddel

sædoverføring

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å føre over sæd til kjønnsorgan hos individ av hokjønn

Faste uttrykk

syntetisk

adjektiv

Tyding og bruk

  1. samanbindande, samanfattande
    Døme
    • syntetisk tenking
  2. som er framstilt på kunstig vis
    Døme
    • syntetisk gummi

Faste uttrykk

seismikk

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk seismos ‘jordskjelv’

Tyding og bruk

  1. jordskjelvtilhøve
    Døme
    • seismikken på staden
  2. vitskap om jordskjelv og andre (naturlege eller kunstig framkalla) rørsler i jordskorpa
  3. metode til å kartleggje geologiske strukturar under sjøbotnen med å bruke lydbølgjer
    Døme
    • i oljeleitinga i havet bruker dei seismikk;
    • skyte seismikkgjere seismiske målingar med kontrollerte eksplosjonar

naturleg

adjektiv

Tyding og bruk

  1. instinktiv, medfødd
    Døme
    • ein naturleg trong til sjølvhevding
  2. som høyrer til, som er eller som hender i samsvar med naturen;
    utan ytre inngrep;
    ofte til skilnad frå kunstig (1)
    Døme
    • naturlege grenser;
    • døy ein naturleg død;
    • naturleg farge
  3. Døme
    • naturleg nok;
    • det er berre naturleg at du lengtar heim
  4. som svarer til naturen eller røynda
    Døme
    • eit portrett i naturleg storleik
  5. som ikkje er tilgjort;
    uanstrengd, ekte, likefram
    Døme
    • vere naturleg og avslappa;
    • snakke heilt naturleg på radio

Faste uttrykk

  • naturleg logaritme
    logaritme med grunntal e;
    jamfør e (2, 2)
  • naturlege tal
    positive (4, heile tal som vi bruker å telje med, som 1, 2, 3 osv., av og til medrekna 0