Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 16 oppslagsord

komponent

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin; jamfør komponere

Tyding og bruk

del av ein samansett heilskap
Døme
  • produsere komponentar til bilindustrien;
  • ein roman med melodramatiske komponentar;
  • sjå dei ulike komponentane i samanheng

prosessor

substantiv hankjønn

Uttale

prosesˊsor, i fleirtal prosesˊsorar; prosesoˊrar

Opphav

av engelsk processor

Tyding og bruk

  1. elektronisk komponent som tolkar og set i verk instruksar i ein datamaskin eller eit anna apparat
  2. skogbruksmaskin som kvistar og kappar vyrket

motstand

substantiv hankjønn

Opphav

jamfør stand (1

Tyding og bruk

  1. det å setje seg imot eller prøve å hindre;
    motarbeiding
    Døme
    • gjere motstand mot noko;
    • møte motstand;
    • få uventa motstand;
    • gje seg utan motstand;
    • passiv motstand
  2. komponent i ein straumkrins
    Døme
    • kople inn ein motstand
  3. i fysikk: kraft som motverkar ei rørsle;
    jamfør luftmotstand

Faste uttrykk

  • elektrisk motstand
  • minste motstands veg
    enklaste måte
    • ho valde minste motstands veg

monitor

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin , opphavleg ‘person som minner om, varslar’, av monere ‘minne på’

Tyding og bruk

  1. tv-mottakar brukt mellom anna til biletkontroll i studio og til overvaking av offentlege stader
  2. elektro-mekanisk komponent i utstyr som syner resultat og varslar om avvik
    Døme
    • monitoren registrerer blodtrykk og puls

mikroprosessor

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

elektronisk komponent som kan gjere mange av dei same operasjonane som ein datamaskin, og som mellom anna blir brukt i lommereknarar

element

substantiv inkjekjønn

Opphav

av latin elementum ‘grunnemne, grunnsetning’

Tyding og bruk

  1. i antikk naturvitskap: grunnemne, urstoff
  2. del av eit heile;
    Døme
    • setje opp hus av prefabrikkerte element;
    • dei ulike elementa i forteljinga;
    • eit forstyrrande element i saka
  3. særleg i fleirtal: personar som høyrer til i eit samfunnslag, ein organisasjon eller likande
    Døme
    • destruktive element;
    • ytterleggåande element
  4. særleg i fleirtal: naturkrefter
    Døme
    • stri mot elementa
  5. i fysikk: apparat som gjev elektrisk straum ved kjemiske prosessar;
    del av elektrisk batteri (4)
  6. i matematikk: del av ei mengd (2)

Faste uttrykk

  • dei fire elementa
    jord, vatn, luft og eld
  • det våte element
    vatn, væske;
    sjø, hav
  • i sitt rette element
    i sitt naturlege miljø;
    der ein liker seg

kollektor

substantiv hankjønn

Uttale

kålekˊtor, i fleirtal kålekˊtorar; kålektoˊrar

Opphav

gjennom engelsk, frå latin; jamfør kollekt

Tyding og bruk

  1. ein av dei tre elektrodane på ein transistor (1)
  2. sonde eller spiss til å måle elektrisk potensial i atmosfæren med
  3. mekanisk komponent i ein roterande elektrisk maskin;

kondensator

substantiv hankjønn

Uttale

kondensaˊtor, i fleirtal kondensaˊtorar; kondensatoˊrar

Tyding og bruk

  1. apparat som kondenserer damp eller gass
  2. komponent (i elektroniske apparat) til å samle opp elektrisitet med

kvilestraum

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

straum gjennom ein elektrisk komponent som er i kviletilstand

bestanddel

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk

Tyding og bruk

del (1) som noko består av;
Døme
  • ein grunnleggjande bestanddel;
  • protein er ein viktig bestanddel i kosthaldet