Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 23 oppslagsord

kloss 1

substantiv hankjønn

Opphav

av tysk Klotz

Tyding og bruk

  1. stykke tre, metall eller plast;
    Døme
    • setje ein kloss under noko;
    • leike med klossar
  2. klossete person;
    Døme
    • vere ein kloss i sløyd
Artikkelside

kloss 2

adjektiv

Opphav

gjennom engelsk, frå fransk, av latin ‘stengd’; jamfør klosett

Tyding og bruk

Faste uttrykk

  • på kloss hald
    på, innanfor kort avstand
    • kome på kloss hald;
    • bli skoten på kloss hald
Artikkelside

på kloss hald

Tyding og bruk

på, innanfor kort avstand;
Sjå: kloss
Døme
  • kome på kloss hald;
  • bli skoten på kloss hald
Artikkelside

humul 1

substantiv hankjønn

Opphav

same opphav som dansk hammel og mellomhøgtysk hamel ‘stong, kloss’; jamfør hamle (3

Tyding og bruk

tverrtre mellom to skjæker
Artikkelside

heading 1, hedding

substantiv hokjønn

Uttale

hedˋding

Tyding og bruk

det å heade
Døme
  • målet kom på ei heading frå kloss hald
Artikkelside

tett

adjektiv

Opphav

norrønt þéttr; tyding 5 etter engelsk tight

Tyding og bruk

  1. som ikkje har hol, opning, gjennomgang;
    Døme
    • lydtett;
    • lystett;
    • vasstett;
    • korken er tett;
    • tønna, vasken er tett;
    • vere tett i nasen
  2. som er utan (eller med berre små) hol, sprekkar eller mellomrom;
    som er dekt eller fylt av einskilddelar eller -individ i stort tal med små mellomrom;
    ugjennomsiktig, ugjennomtrengjeleg, tjukk
    Døme
    • tett hekk, gjerde, kratt, skog, gras, hår;
    • garn med tette masker;
    • det er tett med folk, hus, bilar, bladlus;
    • tett snø(fall), regn;
    • tett som hagl;
    • det snør tett;
    • tett skodde;
    • lufta er tett av røyk – fylt, tung;
    • tett mørker
    • i uttrykk:
  3. samantrengd, ihoppressa, konsentrert;
    Døme
    • tett busetnad;
    • tett trengsel
    • særleg som adverb
      • stå, gå, sitje tett;
      • bu tett
    • nært, utan mellomrom, stramt
      • klemme noko(n) tett inntil seg;
      • danse tett saman;
      • kleda slutta tett om kroppen
    • nær, like, kloss (inntil, ved noko)
      • bu tett ved skulen
  4. som har ein fast konsistens;
    fast bygd, solid;
    Døme
    • ein tett kar, plugg
  5. Døme
    • tett i skallen, nøtta;
    • vere litt tett
  6. som går føre seg med stutte mellomrom
    Døme
    • tette togavgangar;
    • i tett rekkjefølgje
    • som adverb: med stutte mellomrom, ofte, støtt
      • bilane køyrer tett;
      • drikke tett

Faste uttrykk

  • halde tett
    ikkje seie noko
  • tett i tett
    i talrik mengd med små mellomrom
    • husa ligg tett i tett
  • tett i tett
    med stutt eller lite mellomrom
Artikkelside

knuvl

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt knýfill ‘nyvle’

Tyding og bruk

  1. kloss, knott;
    knultre
  2. liten, tettvaksen person
Artikkelside

klamp

substantiv hankjønn

Opphav

samanheng med klepp og klopp

Tyding og bruk

  1. kort, tjukt tre- eller metallstykke;
    Døme
    • spikre på ein klamp over skøyten
  2. Døme
    • setje klampen i botn

Faste uttrykk

  • klamp om foten
    (opphavleg om klossar som var bundne til føtene på hestar) hefte, hindring
Artikkelside

vågmat

substantiv hankjønn

Opphav

av mat

Tyding og bruk

underlag (stein, kloss) for ei våg (1, 1) til å vege, bryte eller lyfte på
Artikkelside

klosshale

klosshala

verb

Opphav

av kloss (2

Tyding og bruk

Artikkelside
Side 1 av 3