Avansert søk

12 treff

Nynorskordboka 12 oppslagsord

kalkstein

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

sedimentbergart med kalkspat som hovudmineral

sement

substantiv hankjønn

Opphav

frå latin ‘grovt tilhoggen stein’, av caedere ‘hogge’

Tyding og bruk

  1. pulver som blir framstilt ved brenning og finmaling av kalkstein og leire og blir brukt som bindemiddel i betong og mørtel
  2. noko som er støypt med sement (1);
    Døme
    • ho fall rett ned på sementen

kalk 2

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom lågtysk, frå latin calx; av gresk khalix ‘småstein, ubrend kalkstein’

Tyding og bruk

steinslag som inneheld kalsium;

Faste uttrykk

marmor

substantiv hankjønn eller inkjekjønn

Opphav

norrønt marmari; av gresk marmaros ‘steinblokk’

Tyding og bruk

hard, krystallinsk kalkstein
Døme
  • ein skulptur hoggen i marmor;
  • eit golv av marmor

chaussé, chausse

substantiv hankjønn

Uttale

sjåseˊ

Opphav

frå fransk , av chaux ‘kalk’; opphavleg frå latin ‘(veg) dekt med kalkstein’

Tyding og bruk

stor og brei landeveg med godt dekke

karstlandskap

substantiv inkjekjønn

Opphav

frå tysk , etter namnet på eit fjellandskap i Slovenia, serbokroatisk Kras, italiensk Carso

Tyding og bruk

i geologi: audt landskap der berggrunnen mest er kalkstein

krit 2

substantiv inkjekjønn

Opphav

av lågtysk krite; frå latin creta, opphavleg ‘jord frå Kreta’

Tyding og bruk

  1. kvit eller lysegrå kalkstein frå krittida
  2. stykke av krit (2, 1)
    Døme
    • skrive med krit på tavla

kalsiumkarbonat

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

salt av karbonsyre og kalsium, som til dømes finst i skjelett, tenner og kalkstein;
jamfør kalkspat

kalkbrot, kalkbrott

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

stad der ein bryt kalkstein

kalksteinsmjøl

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

finmalen kalkstein;