Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 10 oppslagsord

hypotese

substantiv hankjønn

Opphav

av gresk hypothesis ‘grunnlag’; jamfør tese

Tyding og bruk

uprova, men sannsynleg teori eller påstand som ein går ut frå;

førebels gissing

Døme

setje fram ein hypotese om noko

Artikkelside

spåkule

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

krystallkule (2) ein ser inn og prøver å spå framtida
Døme
- trollmannen såg i spåkula si
i overført tyding: hypotese eller gjetting om kva som skjer i framtida
Døme
- økonomane prøver å sjå i spåkula si korleis renta blir til neste år

Artikkelside

teori

substantiv hankjønn

Opphav

frå gresk ‘det å sjå på, granske’

Tyding og bruk

hypotese sett fram for å forklare eit visst tilhøve
Døme
- lansere ein ny teori;
- detektiven har kome fram til ein teori;
- eg har no min eigen teori om korleis det har gått føre seg
samling av grunnsetningar, lover eller det som er regelbunde innanfor eit tankesystem, ein vitskap eller ein kunst;
motsett praksis (1)
Døme
- økonomisk teori;
- det er skilnad på teori og praksis

Faste uttrykk

i teorien
sant å seie, i prinsippet
avisa er i teorien politisk nøytral

Artikkelside

kvalifisert

adjektiv

Opphav

av kvalifisere

Tyding og bruk

som har dei naudsynlege føresetnadene og eigenskapane;
skikka, eigna
Døme
- kvalifiserte søkjarar;
- kvalifisert arbeidskraft;
- ho er godt kvalifisert
som byggjer på kunnskap eller erfaring
Døme
- ein kvalifisert hypotese;
- dette er kvalifisert gjetting frå mi side

Faste uttrykk

kvalifisert fleirtal
fleirtal etter vedtekne reglar, oftast ⅔ fleirtal;
til skilnad frå absolutt fleirtal og simpelt fleirtal

Artikkelside

gissing

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å gisse (;

noko som ein gissar;

gjetting, tru (, hypotese, teori

Døme

det må bli rein gissing;
dette er berre lause gissingar

Artikkelside

gjetting

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

det å gjette;

noko som ein gjettar;

gissing, hypotese

Døme

dette er rein gjetting

Artikkelside

hypotetisk

adjektiv

Tyding og bruk

som byggjer på ein hypotese;

mogleg, tenkt

Døme

ein hypotetisk situasjon;
eit hypotetisk spørsmål

Artikkelside

rimeleg

adjektiv

Opphav

av rime (

Tyding og bruk

sannsynleg (1)
Døme
- ein rimeleg hypotese
forståeleg
Døme
- det var rimeleg at han vart sint
fornuftig, medgjerleg
Døme
- ver no litt rimeleg, da!
som ikkje kostar mykje;
billig (1)
Døme
- ein rimeleg pris;
- dressen var rimeleg
brukt som adverb: ganske, temmeleg
Døme
- det var ei rimeleg tøff oppgåve

Artikkelside

hypo-

prefiks

Opphav

frå gresk ‘under’

Tyding og bruk

prefiks (1) i ord som uttrykkjer at noko er underordna;

til dømes i hypotagme og hypotese

Artikkelside

arbeidshypotese

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

hypotese som tener som rettesnor for (vitskapleg) arbeid eller gransking

Døme

arbeidshypotesen til politiet er at det var ei ulykke

Artikkelside