Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 9 oppslagsord

heise

heisa

verb

Opphav

av nederlandsk hijsen

Tyding og bruk

lyfte eller hale opp (ved hjelp av tau, kjetting, kran eller liknande)

Døme

heise segl;
heise flagget;
statuen vart heist på plass

Faste uttrykk

heise ned
senke, fire (2, 1)
heise folk ned frå taket;
han heiste seg ned etter tauet
heise opp
lyfte eller hale opp
heise tønna opp med eit tau;
heise opp skjørtet;
heise opp akslene

Artikkelside

protestflagg

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

flagg som blir heist under kappsegling som teikn på at ein protesterer mot ein konkurrent
flagg som blir heist eller bore i ein demonstrasjon eller liknande for å protestere mot noko
Døme
- delegasjonen markerte med ei stille oppstilling med protestflagg

Artikkelside

luggersegl

substantiv inkjekjønn

Opphav

av engelsk lugsail, opphavleg ‘lite segl som blir heist med eit rykk’

Tyding og bruk

trapesforma råsegl

Artikkelside

mersestong

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

stong som mersseglet blir heist på

Artikkelside

kome i heisen

Tyding og bruk

(etter gammal straffemetode til sjøs som gjekk ut på at ein vart heist opp i råa med ein stropp under armane) kome i knipe, kome ille ut;

bli stilt til ansvar;

Sjå: heis

Artikkelside

heis

substantiv hankjønn

Opphav

av heise

Tyding og bruk

innretning til å frakte varer eller personar opp eller ned med, i vertikal eller skrå lei;
elevator
Døme
- ta heisen til femte etasje
- - skiheis
  - vareheis
øvre hjørne på trekanta segl

Faste uttrykk

gå i heisen
gå tapt;
gå til grunne
kome i heisen
(etter gammal straffemetode til sjøs som gjekk ut på at ein vart heist opp i råa med ein stropp under armane) kome i knipe, kome ille ut;
bli stilt til ansvar

Artikkelside

flagge

flagga

verb

Tyding og bruk

ha flagg heist eller hengt ut
Døme
- alle flaggar i dag;
- flagge for nokon
gje teikn med flagg
Døme
- flagge for offside
gjere kjend, syne fram;
briske seg
Døme
- ho vil ikkje flagge standpunkt;
- dei flagga forhandlingsvilje;
- han har ingen ting å flagge med

Faste uttrykk

flagge heim
registrere skip i heimlandet igjen;
flytte verksemd tilbake til heimlandet
flagge på halv stong
la flagg henge eit stykke ned på flaggstong for å vise sorg ved dødsfall og gravferd
flagge ut
registrere skip utanlands, under framandflagg;
flytte verksemd utanlands

Artikkelside

bramsegl

substantiv inkjekjønn

Opphav

av nederlandsk bramzeil

Tyding og bruk

råsegl som blir heist over mersseglet;

fjerde segl frå dekket

Artikkelside

ankerlanterne

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

lanterne (1) som blir heist når eit fartøy ligg for anker

Artikkelside