Avansert søk

Vanleg søk

Nynorskordboka 13 oppslagsord

forme om

Tyding og bruk

gje anna form;

endre;

Sjå: forme

Døme

forme om råstoff;
forme om heile systemet

Artikkelside

skape

skapa

verb

kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt skapa

Tyding og bruk

gje eit visst skap (1;
forme (1), danne (1, 2)
Døme
- vere vent skapt
la bli til
Døme
- i opphavet skapte Gud himmelen og jorda;
- det er ikkje meining skapt i slikt
brukt som adjektiv: som har vorte til, som finst;
tenkjeleg
Døme
- kvar skapte dag;
- det var ikkje att eit skapande grann
få i stand;
lage
Døme
- skape noko nytt;
- ho skapte blest om saka;
- dei skaper seg ei framtid i landet
- brukt som adjektiv:
  skapande verksemd;
  ha skapande evner;
  ein skapande kunstnar
vere årsak til
Døme
- skape forventningar;
- meldinga skapte uro og forvirring

Faste uttrykk

ikkje det skapte grann
ingenting
skape om
forme om, lage om;
endre
skape seg
- gjere seg annleis enn ein verkeleg er;
  te seg unaturleg;
  gjere seg til
  ikkje skap deg!
- gjere seg vrien;
  slå seg vrang
  småungar som skaper seg
skape seg til
gjere seg annleis enn ein verkeleg er;
gjere seg til;
skape seg (1)
barn som enno ikkje har lært å skape seg til
skape seg vrang
gjere seg stri og vrang (5)
vere som skapt for/til
høve framifrå til
dei var som skapte for kvarandre;
stemma hennar er som skapt til å syngje jazz

Artikkelside

forme

forma

verb

Opphav

norrønt forma; av form

Tyding og bruk

gje ei viss form;
lage, danne, skape
Døme
- forme ein figur i sand;
- forme eit spørsmål;
- forme ut eit program;
- eit landskap som er forma av menneske
gje visse eigenskapar;
påverke
Døme
- heimen formar barna;
- elevane blir forma av verdiane dei møter i skulen

Faste uttrykk

forme om
gje anna form;
endre
forme om råstoff;
forme om heile systemet
forme seg
ta eller ha ei viss form
støypen formar seg etter underlaget;
talen forma seg som eit åtak på leiinga

Artikkelside

dengje, denge

dengja, denga

verb

Opphav

norrønt dengja

Tyding og bruk

gje juling eller bank (3, 2);
slå
Døme
- eg skal dengje dykk, alle saman!
- ho dengde rundt seg
arbeide med eller forme om ved slag
Døme
- dengje jern

Faste uttrykk

dengje laus på
slå hardt til
dei dengde laus på einannan

Artikkelside

sublimering

substantiv hokjønn

Opphav

av sublimere

Tyding og bruk

i fysikk: sublimasjon
i psykologi: det å forme om ei (fortrengd) drift (3) med å la henne få utløysing i åndsarbeid av ymse slag

Artikkelside

sublimere

sublimera

verb

Opphav

frå latin ‘lyfte opp’

Tyding og bruk

om fast emne: gå beinveges over i gassform
Døme
- både is og snø kan sublimere
få eit fast stoff til å gå beinveges over i gassform
i psykologi: forme om ei (fortrengd) drift (3) med å la henne få utløysing i åndsarbeid av ymse slag