Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 22 oppslagsord

fant

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt fantr, gjennom lågtysk, frå italiensk fante ‘ung gut, tenar, soldat’; jamfør infanteri

Tyding og bruk

  1. Døme
    • gjere seg til fant for lite
  2. utdatert og nedsetjande nemning for tater (1)

Faste uttrykk

  • fattig fant
    fattig person
  • raka fant
    utan pengar;
    heilt blakk
    • eg var raka fant og måtte pante flasker;
    • fotballklubben er raka fant
  • spare seg til fant
    spare på ein slik måte at ein ikkje har råd til noko

ranglefant

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som ranglar (3 mykje;
jamfør fant (1)

raka fant

Tyding og bruk

utan pengar;
heilt blakk;
Sjå: fant, raka
Døme
  • eg var raka fant og måtte pante flasker;
  • fotballklubben er raka fant

fark 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt farri ‘landstrykar’

Tyding og bruk

spare seg til fant

Tyding og bruk

spare på ein slik måte at ein ikkje har råd til noko;
Sjå: fant

fattig fant

Tyding og bruk

fattig person;
Sjå: fant

gå på fantestien

Tyding og bruk

flakke kring som fant; gå og tigge

vandre

vandra

verb

Opphav

frå lågtysk; samanheng med vinde (2

Tyding og bruk

  1. gå (roleg)
    Døme
    • vandre hand i hand
    • i presens partisipp:
      • sjå ut som eit vandrande juletrevere fælt utspjåka
  2. gå, fare frå stad til stad;
    Døme
    • laksen vandrar;
    • vandre frå stad til stad;
    • vere ferdig til å vandrebudd til å døy
      • ein vandrande fant
  3. stadig flytte på seg
    Døme
    • birøktaren vandrar med kubane etter honningtrekket
    • i fotball:
      • vandrande spiss

Faste uttrykk

  • vandrande nyre
    nyre som har forskyvd seg
  • vandrande ugras
    rotugras
  • vandre ut
    emigrere

vagabond

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk, frå latin av vagari ‘streife omkring’; samanheng med vag

Tyding og bruk

tater

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom lågtysk frå tyrkisk tartar

Tyding og bruk

  1. i nyare mål: person som høyrer til ei (omreisande) folkegruppe med norsk romani som nedarva språk;
  2. før, òg nedsetjande: person i visse grupper som levde i utkanten av samfunnet og livnærte seg med handverk, småhandel og til dels tigging;
    Døme
    • taterane kom til bygda i eit langt følgje