Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
29 treff

Nynorskordboka 29 oppslagsord

etasje

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk; frå latin stare ‘stå’

Tyding og bruk

  1. del av bygning med rom som ligg på same plan;
    horisontaldelt avdeling av ein bygning
    Døme
    • bu i første etasje;
    • huset har to etasjar pluss loft
  2. einskilt nivå eller plan av noko som er delt opp i vassrette lag
    Døme
    • ei kake i tre etasjar
Artikkelside

stokkverk

substantiv inkjekjønn

Opphav

etter tysk Stockwerk; jamfør verk (2

Tyding og bruk

om eldre forhold: etasje (1), høgd (7)
Døme
  • snøen låg heilt til andre stokkverk
Artikkelside

toppleilegheit

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

leilegheit i øvste etasje i eit bygg
Døme
  • toppleilegheita har eit fantastisk utsyn over byen og fjorden
Artikkelside

topplan, topp-plan

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. høgaste politiske, administrative, faglege eller liknande plan (2, 3);
    Døme
    • alt er avgjort på topplanet;
    • eit møte på topplanet
  2. høgaste nivå (2) av kvalitet eller liknande
    Døme
    • kunst på topplanet;
    • dei konkurrerer på topplanet
  3. øvste etasje
    Døme
    • dei parkerte på topplanet
Artikkelside

underetasje

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

etasje på bakkeplan;
etasje under første etasje;
Døme
  • bu i underetasjen
Artikkelside

høgd, høgde 1

substantiv hokjønn

Opphav

av høg (1

Tyding og bruk

  1. utstrekning oppover;
    til skilnad frå breidd (1, 1) og lengd (1)
    Døme
    • høgd: 1,80 m;
    • vekse i høgda
  2. nivå i høve til eit lågare nivå
    Døme
    • flyet taper høgd
  3. stad eller nivå høgt oppe;
    høgare luftlag
    Døme
    • sveve i høgda
  4. terrengformasjon som ris opp over omgjevnaden;
  5. høgareliggjande strøk eller lende
    Døme
    • feire påske i høgda
  6. i idrett: høgdehopp
    Døme
    • hoppe høgd;
    • han var best i høgd
  7. horisontal avdeling av noko;
    Døme
    • bu i andre høgda;
    • hus på tre høgder
  8. i musikk: øvste, høgaste tonane i skalaen eller i ei røyst;
    jamfør tonehøgd
  9. grad av storleik, utvikling eller liknande
    Døme
    • prisane når nye høgder;
    • vere på høgda av karrieren;
    • han har ikkje vore heilt på høgda i det siste

Faste uttrykk

  • høgd over havet
    fastsett mål på kor høgt noko ligg over havflata;
    forkorta hoh.
    • 1000 meters høgd over havet
  • i høgda
    • oppetter
      • byggje i høgda;
      • klatre i høgda
    • i høgareliggjande strok
      • det ligg snø i høgda
    • ikkje meir enn;
      maksimalt, høgst
      • dette har i høgda akademisk interesse;
      • det tek i høgda to timar
  • på høgd med
    • like god;
      jamgod
      • han var på høgd med dei beste
    • på omtrent same breiddegrad som
  • på høgd med situasjonen
    i stand til å ha kontroll
    • ho kjende seg på høgd med situasjonen;
    • han er ikkje på høgd med situasjonen
  • ta høgd for
    ta med i vurderinga, i planlegginga
    • det vart teke høgd for opp mot 70 anløp i året
Artikkelside

toppetasje

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. øvste etasje (1)
    Døme
    • frå toppetasjen er det ei fantastisk utsikt
  2. i overført tyding, i bunden form eintal: hovudet, hjernen
    Døme
    • det skjer mykje rart i toppetasjen på den guten
Artikkelside

trappeoppgang

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

oppgang (2) med trapp frå etasje til etasje;
Artikkelside

heis

substantiv hankjønn

Opphav

av heise

Tyding og bruk

  1. innretning til å frakte varer eller personar opp eller ned med, i vertikal eller skrå lei;
    Døme
    • ta heisen til femte etasje
  2. øvre hjørne på trekanta segl

Faste uttrykk

  • gå i heisen
    gå tapt;
    gå til grunne
  • kome i heisen
    (etter gammal straffemetode til sjøs som gjekk ut på at ein vart heist opp i råa med ein stropp under armane) kome i knipe, kome ille ut;
    bli stilt til ansvar
Artikkelside

golv

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt golf

Tyding og bruk

  1. horisontalt lag (av bord (2, 2), betong, fliser eller liknande) som dannar grunnflata i eit hus eller rom
    Døme
    • vaske golvet;
    • leggje nytt golv;
    • gå over golvet;
    • sjå ned i golvet;
    • kassene står stabla frå golv til tak
  2. flate som minner om eit golv (1)
    Døme
    • byggje eit utandørs golv;
    • det låg vatn på golvet i bilen
  3. i overført tyding: nedre grense for noko;
    motsett tak (1, 3)
    Døme
    • setje eit golv for lønskrava
  4. rom i låve
    Døme
    • løa hadde ikkje alltid korn i begge golva
  5. felt mellom to staurar i hesje

Faste uttrykk

  • gå i golvet
    falle ned;
    deise over ende
  • på eitt golv
    i éin etasje
    • dei har alt på eitt golv
  • på golvet
    på grunnplanet (2 i ein fabrikk, ei bedrift eller annan arbeidsplass
    • ho hadde arbeidd på golvet i industrien alle år;
    • jobbe på golvet i offentleg sektor
Artikkelside