Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 47 oppslagsord

etande

adjektiv

Opphav

presens partisipp av ete (2

Tyding og bruk

  1. som ein kan ete (2, 1);
    eigna til mat;
    Døme
    • brødet er ikkje etande;
    • etande sopp
    • brukt som substantiv
      • skaffe seg litt etande;
      • kjøpe etande og drikkande
  2. brukt forsterkande som adverb: eitrande
    Døme
    • etande sint;
    • vi har hatt det etande godt her
Artikkelside

ete 2

eta

verb
kløyvd infinitiv: -a

Opphav

norrønt eta

Tyding og bruk

  1. ta til seg føde;
    setje til livs
    Døme
    • ete og drikke;
    • ete med gaffel;
    • dei sat og åt;
    • ete brød til frukost;
    • ete på eit eple;
    • ete opp all maten
  2. ha som del av den vanlege kosten sin;
    tole, like
    Døme
    • eg et ikkje fisk
  3. Døme
    • elva et seg utover;
    • utgiftene et opp fortenesta;
    • røyret blir ete opp av rust
  4. Døme
    • det et meg at eg tapte

Faste uttrykk

  • ete i seg orda sine
    ta tilbake det ein har sagt
Artikkelside

bringebær, bringbær

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør høgtysk bramo ‘tornebusk’; samanheng med brum (1

Tyding og bruk

  1. vill eller dyrka, toårig halvbusk i rosefamilien, med kvite blomstrar og raude, etande bær;
    Rubus idaeus
  2. søtt, raudt bær av busken bringebær (1)
    Døme
    • plukke bringebær i vegkanten;
    • heimelaga syltetøy av bringebær;
    • lage saft av rips og bringebær
Artikkelside

pistasjnøtt, pistasienøtt

substantiv hokjønn

Opphav

av pistasj

Tyding og bruk

grøn, etande kjerne frå steinfrukta til pistasjtreet
Artikkelside

pistasjtre, pistasietre

substantiv inkjekjønn

Opphav

av pistasj

Tyding og bruk

tre som har steinfrukter med etande kjernar;
Pistacia vera;
jamfør pistasjnøtt
Artikkelside

pasjonsfrukt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

etande raudlilla eller gul frukt av visse arter av pasjonsblomsteren
Artikkelside

levandevekt

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

vekt av eit dyr før det blir slakta og ein tek vekk det som ikkje er etande;
jamfør slaktevekt
Artikkelside

frukt

substantiv hokjønn

Opphav

seint norrønt fruktr, gjennom lågtysk; frå latin fructus av frui ‘nyte’

Tyding og bruk

  1. etande, saftig og kjætrik del av plante, til dømes eple, appelsin og mango
    Døme
    • dyrke frukt og grønsaker;
    • lage ein søt dessert med frukt
  2. fruktemne (1) (hos dekkfrøingar) omlaga etter frøinga;
    i botanikk: del av plante som ber eitt eller fleire frø, og som omfattar bær (1, 1), steinfrukt, nøtt (1) og kapsel (5)
    Døme
    • setje frukt
  3. i overført tyding: utbyte, godt resultat, vinning;
    Døme
    • hauste fruktene av arbeidet;
    • tilstanden er ei frukt av dårleg planlegging;
    • samarbeidet bar frukter

Faste uttrykk

  • falsk frukt
    fruktliknande plantedel (til dømes jordbær)
  • forboden frukt
    det ein ikkje har lov til, men som er mest lokkande
    • forboden frukt smaker best
Artikkelside

eggplante

substantiv hankjønn eller hokjønn

Tyding og bruk

plante i søtvierfamilien med hengande, brunfiolette, ofte eggforma, etande frukter;
Solanum melongena
Artikkelside

nøtt

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt hnot; samanheng med latin nux ‘nøtt’

Tyding og bruk

  1. rundvoren frukt med hardt skal kring ein etande kjerne
    Døme
    • knekkje nøtter;
    • ei kake med rosiner og nøtter
  2. i botanikk: tørr, hard frukt som ikkje opnar seg før spiring, og som vanlegvis har berre eitt frø
  3. i overført tyding: vanskeleg oppgåve;
    utfordring
    Døme
    • ei vanskeleg nøtt;
    • saka er ei juridisk nøtt

Faste uttrykk

  • ei hard nøtt å knekkje
    ei vanskeleg oppgåve
  • tett i nøtta
    dum
  • trong i nøtta
    dum
Artikkelside
Side 1 av 5